| ... |
عملیات بدر
- لشكر گارد ریاست جمهوری با تیپ های 1 مكانیزه، 2 زرهی، 3 نیروی مخصوص و 4 زرهی.
- لشكر 4 پیاده كوهستانی با تیپ های 5، 18 و 29 پیاده.
- لشكر 6 زرهی با تیپ های 16 و 30 زرهی و 25 مكانیزه.
- لشكر 1 مكانیزه با تیپ های 27 مكانیزه، 34 زرهی و 51 مختلط.
- لشكر 5 مكانیزه با تیپ های 20 و 15 مكانیزه.
- تیپ های 65، 66 و 68 نیروی مخصوص.
- تیپ 10 زرهی.
قوای خودی
نیروهای عمل كننده در منطقه تحت پوشش سه قرارگاه عملیاتی و با فرماندهی مركزی قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) به شرح زیر تشكیل گردیده بود:
قرارگاه نجف تحت فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) هدایت نیروهای زیر را به عهده داشت:
- لشكر 25 كربلا.
- لشكر 14 امام حسین (ع).
- لشكر 5 نصر.
- لشكر 7 ولی عصر (عج).
- تیپ 15 امام حسن (ع).
- تیپ 18 الغدیر.
- تیپ 21 امام رضا (ع).
- گردان های ویژه شهید صدر.
- گروه 22 توپخانه (2 گردان).
- گروه 40 توپخانه رسالت (1 آتشبار).
- لشكر 77 پیاده ارتش.
محدوده عملیاتی قرارگاه نجف: از منطقه ترابه تا آب راه نینوا .
قرارگاه كربلا تحت فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) هدایت نیروهای زیر را به عهده داشت:
- لشكر 17 علی ابن ابی طالب (ع).
- لشكر 31 عاشورا.
- لشكر 8 نجف اشرف.
- لشكر 27 محمد رسول الله (ص).
- تیپ مستقل 44 قمربنی هاشم (ع).
- لشكر 21 پیاده ارتش با 9 گردان پیاده، 2 گردان مكانیزه و 3 گردان تانك.
- لشكر 28 پیاده ارتش.
- گردان های 327، 350، 347، القارعه، 397، 372، 364 و 343 توپخانه.
محدود عملیاتی قرارگاه كربلا: از جنوب خط حد قرارگاه نجف تا شمال پَد الهویدی
قرارگاه نوح تحت فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) هدایت نیروهای زیر را به عهده داشت:
- لشكر 41 ثارا… .
- تیپ احمد ابن موسی.
محدوده عملیاتی قرارگاه نوح: از پد الهویدی تا كانال سوئیب.
هم چنین، دو قرارگاه ظفر 1 و 2 تحت نظر قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) برای قرارگاه های نجف و كربلا منظور شده بود:
الف – قرارگاه ظفر 1
از سپاه، تیپ ویژه شهدا
از ارتش، تیپ 1 از لشكر 23 نوهد
ب – قرارگاه ظفر 2
از سپاه، تیپ مستقل 33 المهدی (عج)
از ارتش، تیپ مستقل 55 هوابرد (4)
در مجموع، نیروهای عمل كننده سپاه عبارت بودند از: 345/31 بسیج، 964/13وظیفه و 17010 پاسدار.
طرح عملیات
برای انجام عملیات، منطقه مورد نظر به دو محور شمالی و جنوبی تقسیم شد. محور شمالی به قرارگاه نجف، و محور جنوبی به قرارگاه كربلا واگذار شد.
قرارگاه نجف از شمالالبیضه تا امتداد آب راهجمل، و قرارگاه كربلا از شمال، مقابل آب راه جمل و روستاینخیره در شرق دجله؛ و از جنوب، منطقه القرنه (خط الهاله) وارد عملمی شدند. قرارگاه نوح (ع) نیز ماموریت داشت ضمن تصرف پدافندی و گسترش در آن محور، به سوی پلزردان پیشروی كند و سپس كانال سوئیب را شكافته و آب را به سمت بصره جاری نماید.
هم چنین به دو قرارگاه فرعی ظفر و نجف 2 ماموریت های جداگانه ای به صورت احتیاط و نیز انجام عملیات فریب واگذار شد. به این ترتیب كه قرارگاه ظفر می باید آماده می شد تا در صورت امكان به طریق هلی برد از العزیز به طرف شمال – در غرب روخانه دجله – حركت كند. نجف 2 نیز ماموریت اجرای آتش روی جاده العماره – بصره و شمال پل العزیر به عهده داشت.
شرح عملیات
عملیات در ساعت 23 روز 20/12/1363 با اسم رمز مباركیاالله، یاالله، یاالله و قاتلوهم حتی لاتكون فتنه، یا فاطمه الزهرا، یا فاطمه الزهرا، یا فاطمه الزهرا(س) آغاز گردید و در همان ساعات اولیه، تمامی خطوط و استحكامات دشمن به سرعت در هم كوبیده شد.
در منطقه قرارگاه كربلا، لشكرهای 8 و 31 به سرعت خود رابه خط دوم دشمن رسانده و در ساعت 2 بامداد پس از پاكسازی این خط كه دارای تعدادی مین پراكنده نیز بود، به سمت دجله حركت نمودند. تیپ 44 نیز پس از شكستن خط اول، سریعا یك گردان 110 نفری انفجار را به همراه مواد لازم از روی جاده خاكی جوبیر به سمت پل فرستاد و در ساعت 02:30 اعلام كرد كه پل بتونی جوبیر را از دوطرف منهدم نموده است.
در منطقه قرارگاه نجف، به علت وجود چند كمین در فاصله زیادی از خطوط اول دشمن، موج دوم نیروها كه می بایست از آبراه های اصلی حركت كنند با این كمین ها درگیر و در نتیجه متوقف شدند و تا ساعاتی بعد مشغول پاكسازی منطقه گردیدند.
یكی از یگان های قرارگاه نوح نیز در قسمت پَد الهویدی و سیل بند اول دشمن به سیم های خاردار و موانع دشمن برخورد كرد و سپس با تعویض محور و حل مشكلات در ساعت 3 بامداد خط اول را شكسته و پاكسازی پَد الهویدی را تا ساعت 03:20 به پایان رساند و سپس به سمت داخل پیشروی كرد.
در آغاز روشنایی صبح (ساعت 6) قرارگاه نجف پاكسازی خط اول خود را به جز البیضه به اتمام رساند در حالی كه واحدهایی از لشكرهای 7، 5 و 14 روی خط دوم درگیر بودند. در این میان، نیروهای لشكر 25 به علت طولانی بودن مسیر خود تا صبح به هدف نرسیده و به عقب بازگشتند. منطقه ترابه نیز به طور كامل پاكسازی گردید.
پس از الحاق نیروهای قرارگاه كربلا در خطوط اول و دوم، لشكر 17 از سمت شمال به سمت دجله اقدام به پدافند به سمت شمال نمود و واحدهایی از لشكرهای 8 و 31 به كنار دجله رسیدند.
در منطقه قرارگاه نوح نیز لشكر 41، پَد الهویدی و سیل بند اول را پاكسازی كرد.
با شروع روشنایی صبح، پاتك های دشمن نیز آغاز شد. فشارهای ممتد دشمن در طول روز اول منجر به بازپس گیری پَد الهویدی و رخنه محدود در چند محور دیگر گردید. در شب دوم، واحدهایی از قرارگاه نجف در محور چهارراه دوم پَد خندق و جنوب آن وارد عمل شدند. لیكن با مقاومت دشمن مجبور شدند به مواضع قبلی خود بازگردند. در این میان، قرارگاه كربلا موفق شد منطقه پیشرفتگی رودخانه دجله و جنوب جوبیر(كیسه ای) را تصرف و تامین نماید. هم چنین، واحدهایی از این قرارگاه موفق شدند خود را به دجله رسانده و ضمن وارد آوردن ضربات موثری بر دشمن، رو به جنوب پدافند نمایند.
با شروع روشنایی صبح روز دوم، پاتك های دشمن با شدت بیشتری آغاز گردید و تا پایان این روز موفق به تصرف سیل بند دوم و الصخره و رخنه در برخی نقاط سیل بند اول در جنوب و شمال پَد خندق گردید.
در منطقه قرارگاه كربلا، پاتك های دشمن عمدتاً از منطقه الهاله به سمت همایون انجام شد كه پس از انهدام تعدادی تانك و نفربر و به گل نشستن تعدادی دیگر، دشمن بدون نتیجه عقب نشست.
در روز سوم عملیات، با بمباران هوایی دشمن تعدادی از واحدهای قرارگاه نجف در وضع نامناسبی قرار گرفتند. چهار راه پَد خندق نیز به دست دشمن افتاد و نیروهای خودی در 600 متری شرق این چهار راه مستقر گردیدند.
در شب و روز چهارم عملیات، واحدهای قرارگاه نجف در شمال چهارراه پَد خندق به دلیل عدم الحاق به جنوب و نیز فشار دشمن، به مواضع اولیه خود عقب نشینی كردند. هم چنین یكی از واحدهای قرارگاه كربلا از خط صفین 3 به سمت شمال تك نمود كه در بعضی از محورها تا جاده خندق پیشروی كرد، لیكن به دلیل عدم پاكسازی منطقه و نیز عدم الحاق با نیروهای قرارگاه نجف مجبور شد به خط صفین 3 باز گردد. سپس، پاتك های شدید دشمن به خط پدافندی صفین 3 آغاز شد. در این پاتك ها، دشمن نتوانست رخنه ای در خط پدافندی مذكور ایجاد كند.
در شب پنجم، قرارگاه كربلا با نیروهای باقی مانده خود به غرب دجله تك نمود. اگر چه این قرارگاه توانست ضمن انهدام نیروهای دشمن مستقر در شرق برگراه، قسمت اعظم پل ابوعران را تخریب كند، لیكن با فشارها دشمن از سمت شمال، جنوب و جنوب شرقی تا صبح روز پنجم (25/12/1363) مجبور شد منطقه غرب دجله رابه جز سیل بند غربی – در داخل كیسه ای – را تخلیه كند.
با روشنایی صبح روز پنجم پاتك های دشمن با شدت تمام آغاز گردید و تا بعد از ظهر این روز دشمن موفق به ایجاد رخنه در كناره شرقی دجله و برهم زدن آرایش پدافندی خودی گردید. آتش توپخانه دشمن نیز از این روز شدت گرفته و خطوط اول و دوم و سیل بند عقب آب راه ها را مورد هدف قرار داد.
با روشنایی صبح روز ششم، پاتك های دشمن ادامه یافت كه در ساعت 10 صبح خطصفین 3 به طور كامل به پشت جاده النهیر، جمل 3 منتقل شد. با فشار دشمن و پراكندگی واحد های خودی وضعیت خط بسیار نامساعد بود. بر همین اساس و به دلیل عدم تضمین برای حفظ خط پَدافندی شمال منطقه با توجه به این كه در صورت شكستن خط فوق، تمامی نیروهای منطقه درخطر انهدام قرار می گرفتند، تصمیم گرفته شد عقب نشینی شود. این عقب نشینی از ساعت 5 بعد از ظهر 26/12/1363 آغاز شد و تا ساعت 10 شب به پایان رسید و پل پَد چهارم در چند نقطه منهدم و قطع گردید. منطقه ترابه و پَد خندق تا 700 متری شرق چهار راه پَد در دست نیروهای خودی باقی ماند.
در شب 2/1/1364 دشمن به روستای ترابه پاتك كرد كه با دادن 16 اسیر و تعدادی تلفات مجبور شد عقب نشینی كند.
نتایج عملیات
طی عملیات بدرعلاوه بر تلفات سنگین كه به دشمن وارد شد، بیش از 500 كیلومتر مربع از منطقه هور از جمله روستاهایترابه، لحوك، نهروان، فجره و نیز جاده خندق به طول 13 كیلومتر، كه فاصله آن با جاده العماره – بصره 6 كیلومتر است، به تصرف نیروهای خودی درآمد،
لازم به ذكر است كه پس از این عملیات، عراق با استفاده از پشتیبانی هوایی و موشكی خود به حملات گسترده به شهرها و مناطق مسكونی و نیز كشتی های حامل نفت ایران مبادرت ورزید.
تلفات و خسارات وارده به دشمن طی عملیات بدر به شرح ذیل می باشد:
- كشته و زخمی شدن بیش از ده هزار نفر.
- به اسارت در آمدن 3200 نفر.
- انهدام 250 تانك و نفربر
- انهدام 40 قبضه انواع توپ.
- انهدام 200 خودرو.
- انهدام 60 قبضه انواع خمپاره انداز.
- انهدام 15 دستگاه مهندسی.
- انهدام 4 هواپیمایPC – V .
- انهدام 2 هواپیمای میگ و سوخو.
- انهدام 4 هلی كوپتر.
- به غنیمت گرفته شدن 50 قبضه انواع خمپاره انداز.
- به غنیمت گرفته شدن 2 دستگاه رازیت.
منابع:مركز مطالعات وتحقیقات جنگ سپاه.سایت اینترنتی
روز ها ورویدادها-جلددوم
|
[پنجشنبه 1395-07-01] [ 11:53:00 ق.ظ ]
|