موقعیت فعلی: فهرست قرآن / سوره حاقة / تفسیر نور

 

آيه 1
‏متن آيه : ‏
‏ الْحَاقَّةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏رخداد راستين !‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« ألْحَآقَّةُ » : يكي از نامهاي قيامت است . از آنجا كه قيامت حتماً و قطعاً فرا مي‌رسد و حقيقت و واقعيّت دارد ، بدين نام خوانده شده است .‏

آيه 2
‏متن آيه : ‏
‏ مَا الْحَاقَّةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏رخداد راستين چگونه رخدادي است‌ ؟ !‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« مَا » : مبتدا ، و ( أَلْحَآقَّةُ ) خبر مبتدا است ، و جمله ( مَاحاقّه ) خبر ( ألْحَآقَّةُ ) در آيه قبلي است .‏

آيه 3
‏متن آيه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحَاقَّةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تو چه مي‌داني رخداد راستين چگونه رخدادي است‌ ؟ !‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« مَآ أَدْرَاكَ » : چه چيز تو را متوجّه كرده است‌ ؟ تو كَي مي‌داني‌ ؟ قيامت جزو غيب است و غيب دان تنها خدا است . فرا رسيدن قيامت و چگونگي آن ، براي انسانها كه زندانيان زندان دنيايند ، معمّا و راز سربه مهري است . تكرار واژگان و شيوه سخن بدين گونه كه در اين سه آيه است ، براي بيان عظمت مسأله و تأكيد بر يقيني بودن آن است . در تعبيرات روزمرّه خود ، گاهي مي‌گوئيم : فلان كس انسان است ! چه انساني‌ ؟ تو چه مي‌داني چگونه انساني است‌ ؟ يعني حدّ و مرزي براي توصيف انسانيّت او نيست . در اينجا دنباله كلام ، يا بحث از قيامت و چگونگي‌آن قطع مي‌گردد و راز بود و راز ماند .‏

آيه 4
‏متن آيه : ‏
‏ كَذَّبَتْ ثَمُودُ وَعَادٌ بِالْقَارِعَةِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏قوم ثمود و قوم عاد ( رخداد راستين ) درهم كوبنده را تكذيب كردند .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« الْقَارِعَةَ » : يكي از نامهاي قيامت است . از آنجا كه جهان را در هم مي‌كوبد و حوادث و اهوال آن مردمان را فرا مي‌گيرد ، بدان نام خوانده شده است .‏

آيه 5
‏متن آيه : ‏
‏ فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در نتيجه قوم ثمود با عذاب سركش و سهمگين ( صاعقه ) نابود گشتند .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« ثَمُودُ » : قوم پيغمبري به نام صالح بودند . « الطَّاغِيَة » : حادثه و بلائي كه شدّت آن از حدّ در گذرد . مراد صاعقه مذكور در ( فصّلت‌ / 13 ) است . صاعقه هم هميشه با لرزش و صداي مهيب همراه است ، لذا در ( اعراف‌ / 78 ) رَجْفه ، و در ( هود / 67 ) صَيْحَه ذكر شده است .‏

آيه 6
‏متن آيه : ‏
‏ وَأَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و قوم عاد به وسيله تندباد سرد و سركش و پر سر و صداي ويرانگري نابود شدند .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« عَادٌ » : قوم پيغمبري به نام هود بودند . « صَرْصَرٍ » : باد تند و ويرانگر و سرد و پر سر و صدا . « عَاتِيَةٍ » : سركش . سخت ويرانگر .‏

آيه 7
‏متن آيه : ‏
‏ سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ حُسُوماً فَتَرَى الْقَوْمَ فِيهَا صَرْعَى كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِيَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏خداوند چنين تندبادي را هفت شب و هشت روز پياپي بر آنان گمارد . ( اگر در آنجا مي‌بودي ) در اين مدّت مردمان را مي‌ديدي كه روي زمين افتاده‌اند و انگار تنه‌هاي پوك و توخالي درختان خرمايند .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« سَخَّرَهَا » : باد را مسلّط كرد . باد را گمارد . « حُسُوماً » : پي در پي . ريشه كن كننده و خانمانسوز . حال ضمير ( هَا ) يا صفت ( سَبْعَ و ثَمانِيَةَ ) و يا مفعول مطلق فعل محذوفي است . اين واژه جمع حاسِم است ، و يا اين كه مصدر ثلاثي مجرّد است . « فِيهَا » : در آن‌روزها . درآنجاها . در گذر باد . « صَرْعي‌ » : جمع صَريع ، روي زمين‌افتاده . نقش زمين شده . مرده . حال است . « أَعْجَازُ » : ( نگا : قمر / 20 ) . « خَاوِيَةٍ » : فروتپيده ( نگا : بقره‌ / 259 ، كهف‌ / 42 ، حجّ‌ / 45 ، نمل‌ / 52 ) . پوك و توخالي . در اينجا مراد پوسيده و متلاشي است .‏

آيه 8
‏متن آيه : ‏
‏ فَهَلْ تَرَى لَهُم مِّن بَاقِيَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آيا كسي را مي‌بيني كه از ايشان بر جاي مانده باشد .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« باقِيَةٍ » : باقيمانده . بر جاي . در اصل : مِن بَقِيَّةٍ بَاقِيَةٍ ، يا اين كه مِن نَّفْسٍ بَاقِيَةٍ . يا به معني بقاء و اثر است . مصدري است همچون طَاغِيَة ، به معني طغيان ( نگا : اعراب القرآن درويش ) .‏

آيه 9
‏متن آيه : ‏
‏ وَجَاء فِرْعَوْنُ وَمَن قَبْلَهُ وَالْمُؤْتَفِكَاتُ بِالْخَاطِئَةِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏فرعون و كساني كه پيش از او بودند ، و همچنين اهالي شهرها و آباديهاي زير و روشده ( قوم لوط ) مرتكب گناهان بزرگ شدند .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« جَآءَ . . . بِالْخَاطِئَةِ » : گناه ورزيدند . مرتكب گناه شدند . « الْمُؤْتَفِكَاتُ » : جمع مُؤْتَفِكَة ، شهرها و آباديهاي زير و رو شده ( نگا : توبه‌ / 70 ، نجم‌ / 53 ) . در اينجا مراد اهالي آنجا ، يعني قوم لوط است . « الْخَاطِئَةِ » : خطا . مراد كفر و شرك و ظلم و فساد و انواع گناهان است . مصدر ثلاثي مجرّد است ، همچون عَافِيَة و عاقِبَة .‏

آيه 10
‏متن آيه : ‏
‏ فَعَصَوْا رَسُولَ رَبِّهِمْ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةً رَّابِيَةً ‏

‏ترجمه : ‏
‏آنان با فرستاده پروردگارشان به مخالفت برخاستند ، و خداوند ايشان را به سختي فرو گرفت ( و به عذاب شديدي گرفتار ساخت ) .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« أَخْذَةً » : گرفتار كردن . فرو گرفتن . « رَابِيَةً » : فوق العاده شديد . زياد و فراوان .‏

آيه 11
‏متن آيه : ‏
‏ إِنَّا لَمَّا طَغَى الْمَاء حَمَلْنَاكُمْ فِي الْجَارِيَةِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏ما بدان گاه كه ( در طوفان نوح ) آب طغيان كرد ( و از حدّ معمول فراتر رفت ، نياكان ) شما را سوار كشتي كرديم .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« حَمَلْنَاكُمْ » : شما را حمل كرديم . اين تعبير كنايه از اسلاف و نياكان ما است . چرا كه اگر آنان نجات نمي‌يافتند ، ما نيز امروزه وجود نداشتيم . « الْجَارِيَةِ » : كشتي ( نگا : ذاريات‌ / 3 ، شوري‌ / 32 ، رحمن‌ / 24 ) .‏

آيه 12
‏متن آيه : ‏
‏ لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تا آن ( حادثه نجات مؤمنان و غرق شدن كافران ، درس عبرتي و ) مايه اندرزي ، براي شما بوده و گوشهاي شنوا آن را فرا گيرند و به خاطر سپرند .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« تَذْكِرَةً » : پند و اندرز . درس عبرت ( نگا : طه‌ / 3 ، واقعه‌ / 73 ) . « وَاعِيَةٌ » : شنوا و نگاه دارنده . به خاطر سپارنده ( نگا : / 37 ) .‏

آيه 13
‏متن آيه : ‏
‏ فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ نَفْخَةٌ وَاحِدَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هنگامي كه يك دم در صور دميده شود .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« نَفْخَةٌ وَاحِدَةٌ » : يك دم . دميدن نفخه نخستين در صور مراد است .‏

آيه 14
‏متن آيه : ‏
‏ وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و زمين و كوهها از جا برداشته شوند و يكباره در هم كوبيده و متلاشي گردند .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« دَكَّةً » : يكباره در هم كوبيدن و پخش و پراكنده كردن ( نگا : اعراف‌ / 143 ، كهف‌ / 98 ) . « الْجِبَالُ » : ذكر كوهها بعد از زمين ، مراد همواريها و ناهمواريهاي زمين است كه به هم مي‌خورند و صاف مي‌گردند ( نگا : طه‌ / 106 و 107 ) .‏

آيه 15
‏متن آيه : ‏
‏ فَيَوْمَئِذٍ وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بدان هنگام است كه آن واقعه ( بزرگ قيامت در جهان ) رخ مي‌دهد ( و رستاخيز بر پا مي‌شود ) .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« فَيَوْمَئِذٍ » : اين آيه ، جواب شرط ( إِذا ) است .‏

آيه 16
‏متن آيه : ‏
‏ وَانشَقَّتِ السَّمَاء فَهِيَ يَوْمَئِذٍ وَاهِيَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و آسمان از هم مي‌شكافد و مي‌پراكند ، و در آن روز سست و نااستوار مي‌گردد .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« إنشَقَّتْ » : از هم مي‌شكافد و متفرّق مي‌گردد . « وَاهِيَةٌ » : سست و شُل ( نگا : رحمن‌ / 37 ) .‏

آيه 17
‏متن آيه : ‏
‏ وَالْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و فرشتگان در اطراف و كناره‌هاي آسمان ( جديد آن روزي ) قرار مي‌گيرند ، و در آن روز ، هشت فرشته ، عرش پروردگارت را بر فراز سر خود بر مي‌دارند .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« الْمَلَكُ » : فرشتگان . اسم جنس است و در اينجا معني جمع دارد . « أَرْجَآئِهَا » : أَرْجَآء جمع رَجيِّ ، يا رَجا ، كناره‌ها ، جوانب و اطراف . ضمير ( ها ) به آسمان جديد آن روز بر مي‌گردد ( نگا : المصحف الميسّر ) . « ثَمَانِيَةٌ » : عرش ، بردارندگان عرش ، ملائكه ، كرسي ، قلم ، لوح ، و مانند اينها از غيبيّات است و ما بدانها ايمان داريم و از چند و چون و كم و كيف آنها بي‌خبريم .‏

آيه 18
‏متن آيه : ‏
‏ يَوْمَئِذٍ تُعْرَضُونَ لَا تَخْفَى مِنكُمْ خَافِيَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ( براي حساب و كتاب ، به خدا ) نموده مي‌شويد ، و ( چه رسد به كارهاي آشكارتان ) چيزي از كارهاي نهانيّتان مخفي و پوشيده نمي‌ماند .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« تُعْرَضُونَ » : عرضه مي‌شويد . نموده مي‌شويد ( نگا : غافر / 46 ، شوري‌ / 45 ) . بسان مي‌گرديد ( نگا : هود / 18 ) . « لا تَخْفي مِنكُمْ خَافِيَةٌ » : هيچ نهاني از نهانيهاي شما بر خدا پنهان نمي‌ماند . هيچ كاري مخفي و نهاني از كارهايتان بر خودتان و بر ديگران پنهان نمي‌ماند ( نگا : طارق / 9 ) .‏

آيه 19
‏متن آيه : ‏
‏ فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَؤُوا كِتَابِيهْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و امّا هر كس كه نامه اعمالش به دست راست او داده شود ، ( فرياد شادي سر مي‌دهد و ) مي‌گويد : ( اي اهل محشر ! بيائيد ) نامه اعمال مرا بگيريد و بخوانيد !‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« هَآؤُمُ » : بگيريد ! . ( هَآء ) اسم الفعل است و به معني ( بگيريد ) . واژه ( م ) بيانگر جمع بودن مخاطب است كه افراد پيرامون او هستند . « كِتَابِيَهْ » : حرف ( ه ) در آخر اين واژه و واژه‌هاي : حِسَابِيَهْ ، و مَالِيَهْ ، و سُلْطَانِيَهْ در آيات بعدي ، هاء سكته ناميده مي‌شود و معني خاصّي ندارد .‏

آيه 20
‏متن آيه : ‏
‏ إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيهْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آخر من مي‌دانستم كه ( رستاخيزي در كار است و ) من با حساب و كتاب خود روياروي مي‌شوم .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« ظَنَنتُ » : به يقين مي‌دانستم . « مُلاقٍ » : ملاقات كننده . روياروي شونده .‏

آيه 21
‏متن آيه : ‏
‏ فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏پس او در زندگي رضايت بخشي خواهد بود .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« رَاضِيَةٍ » : رضايت بخش .‏

آيه 22
‏متن آيه : ‏
‏ فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در ميان باغ والاي بهشت ، جايگزين خواهد شد .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ » : اين آيه ، بدل ( في عِيشَةٍ رَاضِيَةٍ ) است .‏

آيه 23
‏متن آيه : ‏
‏ قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏ميوه‌هاي آن در دسترس است .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« قُطُوف‌ » : جمع قِطْف ، به معني ميوه‌هاي چيده شده ، ولي در اينجا به معني ميوه‌هائي است كه آماده چيدن است . « دَانِيَةٌ » : نزديك . در دسترس .‏

آيه 24
‏متن آيه : ‏
‏ كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئاً بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در برابر كارهائي كه در روزگاران گذشته ( دنيا ) انجام مي‌داده‌ايد . بخوريد و بنوشيد ، گوارا باد !‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« هَنِيئاً » : گوارا . گوارا باد . « بِمَا » : در مقابل چيزي كه . در برابر كارهائي كه . « أَسْلَفْتُمْ » : پيشاپيش فرستاده‌ايد و تقديم داشته‌ايد ( نگا : يونس‌ / 30 ) . « الْخَالِيَةِ » : گذشته . مراد روزگاران دنيا است .‏

آيه 25
‏متن آيه : ‏
‏ وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيهْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و امّا كسي كه نامه اعمالش به دست چپش داده شود ، مي‌گويد : اي كاش هرگز نامه اعمالم به من داده نمي‌شد !‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« شِمَال‌ » : دست چپ .‏

آيه 26
‏متن آيه : ‏
‏ وَلَمْ أَدْرِ مَا حِسَابِيهْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هرگز نمي‌دانستم كه حساب من چيست !‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« مَا » : اسم استفهام و مبتدا است .‏

آيه 27
‏متن آيه : ‏
‏ يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏اي كاش پايان بخشِ عمرم ، همان مرگ بود و بس !‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« لَيْتَهَا » : ضمير ( هَا ) به ( مَوْتَة ) يعني مرگ بر مي‌گردد . شخص كافر آرزو مي‌كند كه همان گونه كه عقيده داشت ، مرگ آخرين لحظات عمر بود ، و ديگر زنده شدني در ميان نبود . يا اين كه ضمير ( هَا ) به ( حَالَة ) و وضع كنوني او بر مي‌گردد كه از مقام پيدا است . در اين صورت معني آيه چنين است : اي كاش مرگم فرا مي‌رسيد و هم اكنون مي‌مُردم ! . « الْقَاضِيَة » : پايان دهنده . قطع كننده رشته حيات .‏

آيه 28
‏متن آيه : ‏
‏ مَا أَغْنَى عَنِّي مَالِيهْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏دارائي من ، مرا سودي نبخشيد ، و به درد ( بيچارگي امروز ) من نخورد .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« مَا أَغْني‌ » : ( نگا : اعراف‌ / 48 ، حجر / 84 ، شعراء / 207 ) .‏

آيه 29
‏متن آيه : ‏
‏ هَلَكَ عَنِّي سُلْطَانِيهْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏قدرت من ، از دست من برفت ! ( و دليل و برهان من ، پوچ و نادرست از آب درآمد ! ) .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« سُلْطَانِيَهْ » : سلطان ، عبارت از سُلطه و قدرت است . مراد ، هم صحّت بدني و هم قدرت مقام و هم نفوذ كلام است . دليل و برهان . در اين صورت مراد اين است كه حجّت و برهان دنيوي او باطل بوده و هم اينك عكس آن ثابت شده است .‏

آيه 30
‏متن آيه : ‏
‏ خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( خدا به فرشتگان نگهبان دوزخ دستور مي‌فرمايد : ) او را بگيريد و به غل و بند و زنجيرش كشيد .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« غُلُّوهُ » : غل و بند و زنجيرش كنيد ( نگا : اعتراف‌ / 157 ، رعد / 5 ، سبأ / 33 ) .‏

آيه 31
‏متن آيه : ‏
‏ ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سپس او را به دوزخ بيندازيد .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« صَلُّوهُ » : او را داخل آتش كنيد ( نگا : نساء / 10 ، ابراهيم‌ / 29 ، يس‌ / 64 ) .‏

آيه 32
‏متن آيه : ‏
‏ ثُمَّ فِي سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً فَاسْلُكُوهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سپس او را با زنجيري ببنديد و بكَشيد كه هفتاد ذراع درازا دارد .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« سِلْسِلَةٍ » : زنجير . « ذَرْع‌ » : اندازه و درازا . اندازه گرفتن . « سَبْعُونَ » : هفتاد . مراد تكثير است . « ذِرَاعاً » : فاصله آرنج تا نوك انگشتان دست . ارش . « أسْلُكُوهُ » : جايگزينش كنيد . داخلش كنيد .‏

آيه 33
‏متن آيه : ‏
‏ إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏چرا كه او به خداوند بزرگ ايمان نمي‌آورد .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« كَانَ لا يُؤْمِنُ » : در سراسر زندگي دنيويش ، ايمان و باور نداشت .‏

آيه 34
‏متن آيه : ‏
‏ وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و مردمان را به دادن خوراك به بينوا ، تشويق و ترغيب نمي‌كرد .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« لا يَحُضُّ » : تشويق نمي‌كرد . ترغيب نمي‌نمود . « طَعَامِ » : به معني اطعام ، يعني خوراك دادن است ، يا اين كه مضافي همچون ( بذل ) محذوف است .‏

آيه 35
‏متن آيه : ‏
‏ فَلَيْسَ لَهُ الْيَوْمَ هَاهُنَا حَمِيمٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏لذا امروز در اينجا يار مهرباني ندارد .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« حَمِيمٌ » : دوست صميمي . يار مهربان ( نگا : شعراء / 101 ، غافر / 18 ، فصّلت‌ / 34 ) .‏

آيه 36
‏متن آيه : ‏
‏ وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و خوراكي هم ندارد مگر از زردابه و خونابه ( دوزخيان ) .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« غِسْلِينٍ » : چرك و خون . شوخابه . خونابه . زردابه . ريم . دوزخيان داراي مكان و عذاب مختلفي هستند و هريك از ( ضَرِيع ) و ( زَقُّوم ) و ( غِسْلِين ) غذاي گروهي از ايشان است . يا اين كه هر يك از اينها - كه در حقيقت خوراك نيست - به همه دوزخيان داده مي‌شود ، و خوراك ايشان همچون چيزهائي است ( نگا : التفسير القرآني للقرآن ) .‏

آيه 37
‏متن آيه : ‏
‏ لَا يَأْكُلُهُ إِلَّا الْخَاطِؤُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏چنين خوراكي را جز بزهكاران نمي‌خورند .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« الْخَاطِئُونَ » : مجرمان و بزهكاران . خطاكاران .‏

آيه 38
‏متن آيه : ‏
‏ فَلَا أُقْسِمُ بِمَا تُبْصِرُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سوگند مي‌خورم به آنچه مي‌بينيد !‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« لآ أُقْسِمُ » : ( نگا : واقعه‌ / 75 ) .‏

آيه 39
‏متن آيه : ‏
‏ وَمَا لَا تُبْصِرُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و سوگند مي‌خورم به آنچه نمي‌بينيد !‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« بِمَا تُبْصِرُونَ . . . وَ مَا لا تُبْصِرُونَ » : مراد از ديدنيها و نادنيها ، همه مخلوقات و موجودات است .‏

آيه 40
‏متن آيه : ‏
‏ إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏اين ( قرآن از سوي خدا آمده است و ) گفتاري است ( كه ) از ( زبان ) پيغمبر بزرگواري ( به نام محمّد ، پخش و تبليغ مي‌شود ) .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« إِنَّهُ » : قرآن . « رَسُولٍ » : مراد پيغمبر اسلام است كه از سوي خداوند مبلّغِ كلام آسماني است ( نگا : حاقّه‌ / 43 ) .‏

آيه 41
‏متن آيه : ‏
‏ وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ قَلِيلاً مَا تُؤْمِنُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و سخن هيچ شاعري نيست ( چنان كه شما گمان مي‌بريد . اصلاً ) شما كمتر ايمان مي‌آوريد ( و به دنبال حق و حقيقت مي‌افتيد ) .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« قَلِيلاً مَّا تُؤْمِنُونَ » : ( نگا : بقره‌ / 88 ) .‏

آيه 42
‏متن آيه : ‏
‏ وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍ قَلِيلاً مَا تَذَكَّرُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و گفته هيچ غيبگو و كاهني نيست . اصلاً شما كمتر پند مي‌گيريد ( و يادآور حق و حقيقت مي‌گرديد ، و درست و نادرست را فرق مي‌نهيد ) .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« قَلِيلاً مَّا تَذَكَّرُونَ » : ( نگا : اعراف‌ / 3 ، نمل‌ / 62 ، غافر / 58 ) .‏

آيه 43
‏متن آيه : ‏
‏ تَنزِيلٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( بلكه كلامي است كه ) از جانب پروردگار جهانيان نازل شده است .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« تَنزِيلٌ » : ( نگا : شعراء / 192 ، سجده‌ / 2 ، يس‌ / 5 ) .‏

آيه 44
‏متن آيه : ‏
‏ وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏اگر پيغمبر پاره‌اي سخنان را به دروغ بر ما مي‌بست .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« الأَقَاوِيلِ » : جمع أَقْوال ، و آن جمع قَوْل است همچون اَبابيت جمع اَبْيات ، و اَناعيم جمع اَنْعام . اين واژه بيشتر به سخنان دروغين گفته مي‌شود .‏

آيه 45
‏متن آيه : ‏
‏ لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏ما دست راست او را مي‌گرفتيم .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« الْيَمِينِ » : دست راست . مراد دست راست پيغمبر است ( نگا : روح المعاني ، روح البيان ، كشّاف ) . منظور جلوگيري از تعدّي به كلام خدا است . همان گونه كه مي‌گويند : جلو دستش را بگيريد .‏

آيه 46
‏متن آيه : ‏
‏ ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سپس رگ دلش را پاره مي‌كرديم .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« الْوَتِينَ » : شاهرگ قلب كه خون را به تمام اعضاء بدن مي‌رساند و اگر قطع شود مرگ انسان آني و حتمي است .‏

آيه 47
‏متن آيه : ‏
‏ فَمَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَاجِزِينَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و كسي از شما نمي‌توانست مانع ( اين كار ما در باره ) او شود ( و مرگ را از او باز دارد ) .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« حَاجِزِينَ » : جمع حاجِز ، به معني مانِع و رادِع . بازدارندگان . جلوگيري كنندگان . خبر ( مَا ) است .‏

آيه 48
‏متن آيه : ‏
‏ وَإِنَّهُ لَتَذْكِرَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مسلّماً قرآن پند و اندرز پرهيزگاران است .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« تَذْكِرَةٌ » : ( نگا : طه‌ / 3 ) .‏

آيه 49
‏متن آيه : ‏
‏ وَإِنَّا لَنَعْلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏ما قطعاً مي‌دانيم كه برخي از شما ( قرآن را ) تكذيب مي‌كنند .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« مُكَذِّبِينَ » : تكذيب كنندگان .‏

آيه 50
‏متن آيه : ‏
‏ وَإِنَّهُ لَحَسْرَةٌ عَلَى الْكَافِرِينَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آخر قرآن ، مايه حسرت و سبب اندوه كافران است .‏

‏توضيحات : ‏‏
‏« إِنَّهُ » : اين كه قرآن .‏

آيه 51
‏متن آيه : ‏
‏ وَإِنَّهُ لَحَقُّ الْيَقِينِ ‏
‏ترجمه : ‏
‏قرآن ، يقينِ راستين ( و حق و حقيقت فرو فرستاده جهان آفرين ) است .‏
‏توضيحات : ‏‏
‏« حَقُّ الْيَقِينِ » : ( نگا : واقعه‌ / 95 ) .‏
آيه 52
‏متن آيه : ‏
‏ فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ ‏
‏ترجمه : ‏
‏حال كه چنين است . با ذكر نام پروردگار بزرگوار خود ، خدا را تسبيح و تقديس كن .‏
‏توضيحات : ‏‏
‏« فَسَبِّحْ » : ( نگا : آل‌عمران‌ / 41 ، حجر / 98 ، طه‌ / 130 ) . « بِاسْمِ‌ » : به وسيله نام . با بردن نام .‏

 

موضوعات: موقعیت فعلی: فهرست قرآن / سوره حاقة / تفسیر نور  لینک ثابت