... |
اعمال روز جمعه :
1- در نماز صبح در ركعت اوّل سوره ی جمعه و در ركعت دوّم سوره ی توحيد بخواند.
2- بعد از نماز صبح پيش از آن كه سخن بگويد اين دعا را بخواند تا كفّاره گناهان او از این جمعه تا جمعه ديگر باشد :
(( اَللّهُمَ ما قُلْتُ فىجُمُعَتى هذِهِ مِنْ قَوْلٍ، اَوْ حَلَفْتُ فيها مِنْ حَلْفٍ، اَوْ نَذَرْتُ فيها مِنْ نَذْرٍ، فَمَشِيَّتُكَ بَيْنَ يَدَىْ ذلِكَ كُلِّهِ، فَما شِئْتَ مِنْهُ اَنْ يَكُونَ كانَ، وَ ما لَمْ تَشَأْ مِنْهُ لَمْ يَكُن، اَللّهُمَّ اغْفِرْ لى وَ تَجاوَزْ عَنّى، اَللّهُمَّ مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ، فَصَلوتى عَلَيْهِ وَ مَنْ لَعَنْتَ فَلَعْنَتى عَلَيْهِ )) :
خدايا هر گفتارى كه در اين روز جمعهام گويم يا سوگندى كه در آن خوردم يا نذرى كه در آن كردم پس در تمام آنها مشيت و اراده تو پيش از همه آنها است آنچه از آن بخواهى مىشود و آنچه نخواهى نمىشود خدايا مرا بيامرز و از من بگذر خدايا هركه را تو رحمت براو فرستادى پس رحمت من هم بر او باد و هركه را تو از رحمتت دور كردى پس لعنت من هم بر او باد .
و اَقَلاًّ در هر ماهی يك مرتبه اين عمل را به جا آورد .
روايت است كه هر كه بعد از نماز صبح در روز جمعه بنشيند و مشغول تعقيب باشد تا آفتاب طلوع کند در فردوس اعلى هفتاد درجه براى او بلند گردانند.
3- روايت استكه هركه بعد از نماز ظهر و نماز صبح در روزجمعه و غير جمعه بگويد : (( اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ )) ؛
خدايا درود فرست بر محمّد و آل محمّد و فرج ايشان را نزديك گردان ؛ نميرد تا حضرت قائم عليه السّلام را دريابد و اگر صد مرتبه اين صلوات را بخواند حقّ تعالى شصت حاجت او را برآورد ؛ سى حاجت از حاجات دنيا و سى حاجت از حاجات آخرت.
4- بعد از نماز صبح سوره ی الرّحمن را بخواند و بعد از :
(( فَبِأىِّ آلآءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ )) : پس کدامین نعمت از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید ، بگويد : { لا بِشیءٍ مِنْ آلآئكَ رَبِّ اُكَذِّبُ } : پروردگارا هیچ کدام از نعمت های تو را تکذیب نمی کنم .
5- شيخ طوسى رحمه الله فرموده كه سنّت است بعد از نماز صبح روز جمعه، صد مرتبه سوره ی توحيد را بخواند و صد مرتبه صلوات بر محمّد و آل محمّد بفرستد و صد مرتبه استغفار كند و هر يك از اين سورهها را بخواند : نساء، هود، كهف، صافّات، الرّحمن .
6- سوره ی اَحْقاف و مؤمنون را بخواند. از حضرت صادق عليه السّلام مروي است كه هر كه در هر شب جمعه يا هر روز جمعه سوره ی اَحْقاف را بخواند ترسى در دنيا به او نرسد و از فَزَعِ اكبر قيامت ايمن گردد و نيز فرموده هر كه خواندن سوره ی مؤمنون را در هر جمعه مداومت نمايد، خداوند تعالى ختم فرمايد اعمال او را به سعادت و منزل او در فردوس اَعْلى با پيغمبران و مرسلين باشد.
7- سوره ی قُلْ يا اَيُّهَا الْكافِرُونَ را پيش از طلوع آفتاب ده مرتبه بخواند و دعا كند تا دعايش مستجاب شود و روايت شده كه حضرت امام زين العابدينعليه السّلام چون صبح روز جمعه مىشد آيه الكرسى مىخواند تا ظهر و چون از نمازها فارغ مىشد شروع مىكرد به خواندن سوره ی اِنَّا اَنْزَلْناهُ و بدان كه از براى خواندن آيه الكرسى عَلَى التَّنْزيلِ در روز جمعه فضيلت بسيار روايت شده است.
8- غُسل جمعه كند و آن از سنّت های مؤَكَّده است.
و روايت شده كه حضرت رسول صلى الله عليه و آله به حضرت اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمود :
يا على در هر جمعه غسل كن اگر چه بايد كه قوت روز خود را بفروشى و آب بخرى و غسل كنى و گرسنه بمانى زيرا كه هيچ سنّتى بزرگ تر از اين نيست .
و از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه هركه در روز جمعه غسل كند و اين دعا را بخواند:
اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اَللّهُمَ صَلِعَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنى مِنَ التَّوَّابينَ واجْعَلْنى مِنَ المُتَطَهِّرينَ :
گواهى دهم كه معبودى جز خداى يگانه نيست كه شريكى ندارد و گواهى دهم كه محمّد بنده و رسول او است خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد و مرا از توبه كنندگان و پاكيزه شدگانم قرارده ؛
براى او طهارتى باشد تا جمعه ی آينده يعنى از گناهان پاك شود يا اعمال او با طهارت معنوى و مقبول واقع شود و احوط آن است كه تا ممكن شود غسل جمعه را ترك نكنند و وقت آن بعد از طلوع فجر است تا زوال آفتاب و هر چه به زوال(ظهر شرعي) نزديك شود به تر است .
9- سر را به خَطمى بشويد كه از پيسى و ديوانگى امان مىبخشد.
10- ناخن و شارب را بگيرد كه فضيلت زياد دارد و روزى را زياد مىكند و تا جمعه ی ديگر از گناه پاك مىكند و از ديوانگى و خوره و پيسى امان مىبخشد و در آن حين بخواند :
بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ على سُنَّهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ . و در گرفتن ناخن ابتدا از انگشت كوچك دست چپ شروع كند و به انگشت كوچك دست راست ختم كند و در گرفتن ناخن هاى پاى خود نيز این چنين كند، سپس ريزهاى ناخن را دفن كند.
11- بوى خوش به كار برد و جامههاى پاكيزه خود را بپوشد.
12- تصدّق كند كه بر طبق روايتى صدقه در شب جمعه و روز آن هزار برابر اوقات ديگر است.
13- براى اهل و عيال خود چيز نيكو و تازه ای از ميوه و گوشت بخرد تا به آمدن جمعه شاد شوند.
14- خوردن انار : هنگامي كه ناشتا است انار بخورد و هفت برگ كاسنى پيش از زوال (ظهر شرعی) بخورد.
از حضرت موسى بن جعفرعليه السّلام مروي است كه هر كه يك انار در روز جمعه ناشتا بخورد تا چهل روز دلش را نورانى گرداند و اگر دو انار بخورد تا هشتاد روز و اگر سه انار بخورد تا صد و بيست روز و وسوسه شيطان را از او دور گرداند و هر كه وسوسه شيطان از او دور گردد معصيت خدا نكند و هركه معصيت خدا نكند داخل بهشت شود.
و شيخ درمصباح فرموده فضيلت بسيار روايت شده در خوردن انار در روز جمعه و در شب آن .
15- خود را از كارهاى دنيا فارغ سازد و مشغول به آموختن مسائل دينخود شود نه آن كه روز جمعه را صرف كند به سير و گشت و تفرّج در باغ ها و مزارع مردم و مصاحبت با اراذل و بي عاران و مسخرهگى و عيبگوئى مردمان و خندههاى قهقهه و خواندن اشعار و خَوض(غوطه ور شدن) در باطل و امثال اين ها كه مفاسدش زياده از آن است كه ذكر شود.
و از حضرت صادق عليه السّلام منقول است : اُفّْ باد بر مسلمانی كه در هفته، روز جمعه را صرف آموختن مسائل دين خود نگرداند و براى اين امر خود را از كارهاى ديگر فارغ نسازد.
و از حضرت رسول صلى الله عليه و آله منقول استكه هرگاه ببينيدكه در روزجمعه مرد پيرى تواريخ جاهليّت و كفر را براى مردم نقل مىكند سنگريزه بر سرش بزنيد.
16- هزار مرتبه صلوات بفرستد و از حضرت امام محمّد باقرعليه السّلام مَروي است كه هيچ عبادتى در روز جمعه نزد من محبوب تر نيست از صلوات بر محمّد و آل مُطَهَّرِ او صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ اَجْمَعينَ .
مؤلّف گويد كه : اگر فرصت نكرد اَقَلاًّ صد مرتبه صلوات را ترك نكند تا در قيامت روى او نورانى شود.
و روايت شده كه هر كه در روز جمعه صد مرتبه صلوات فرستد و صد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبّى و اَتُوبُ اِلَيْهِ بگويد و صد مرتبه سوره ی توحيد را بخواند، البتّه آمرزيده شود.
و نيز روايت است كه صلوات بر محمّد و آل محمّد در ما بين ظهر و عصر برابر با هفتاد حجّ است.
17- زيارت حضرت رسول و ائمّه ی طاهرين سَلامُ اللَّه عَلَيْهِمْ اَجْمَعينَ نمايد .
18- به زيارت اموات و زيارت قبر پدر و مادر يا يكى از ايشان برود كه فضيلت دارد.
و از حضرت باقرعليه السّلام روايت شده كه مردگان را در روز جمعه زيارت كنيد كه مىدانند كيست كه به زيارت ايشان رفته است و شاد مىشوند.
19- دعاى ندبه را كه از اعمال اَعياد اَربَعَه است، بخواند .
20- چند نماز كه در متن مفاتيح الجنان در اعمال روز جمعه آمده است .
21- نماز ظهر روز جمعه را به جمعه و منافقين و نماز عصر را به جمعه و توحيد بخواند.
شيخ صدوق رحمه الله روايت كرده از حضرت صادق عليه السّلام كه فرمود از چيزهائىكه واجب و لازم است بر هر مؤمنى كه شيعه ما باشد آن كه در شب جمعه، نماز را به سوره ی جمعه و «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلى» بخواند و در نماز ظهر آن سوره ی جمعه و مُنافقين را بخواند. پس هرگاه اين كار را كرد گويا عمل نموده به عمل رسول اللَّه صلى الله عليه و آله و ثواب و جزاء او بر خدا بهشت خواهد بود.
و شيخ كلينى رحمه الله به سند حَسَن كالصّحيح از حلبى روايت كرده كه گفت : سؤال كردم از حضرت صادقعليه السّلام كه هرگاه در روز جمعه تنها نماز گذارم يعنى نماز جمعه نخوانم و چهار ركعت نماز ظهر را بخوانم، آيا بلند قرائت كنم فرمود بلى و فرمود به سوره ی جمعه و منافقين در روز جمعه بخوان.
22- شيخ طوسى رحمه الله در مصباح در ذكر تعقيب بعد از ظهر روز جمعه روايت كرده از حضرت صادق عليه السّلام كه هر كه روز جمعه بعد از سلام هفت مرتبه حمد و هفت مرتبه «قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ» و هفت مرتبه «قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ» و هفت مرتبه «قُلْ هُوَ اللَّهُ اَحَدٌ» و هفت مرتبه «قُلْ يا اَيُّهَا الْكافِرُونَ» بخواند و آخر سوره ی بَرائَة «لَقَدْ جآئَكُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِكُمْ» و آخر حَشْر كه «لَوْ اَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ» باشد تا آخر سوره و پنج آيه ی آل عمران «اِنَّ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالْأَرْضِ» تا «اِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْميعادَ» را بخواند، از اين جمعه تا جمعه ی ديگر كفايت شرّ دشمنان و بلاها از او بشود .
23- و نيز از آن حضرت روايت كرده كه هر كه بعد از نماز صبح يا بعد از نماز ظهر بگويد:
(( اَللّهُمَّ اجْعَلْ صَلوتَكَ وَ صَلوةَ مَلائكَتِكَ وَ رُسُلِكَ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ )) :
خدايا قرار ده درود خود و درود فرشتگان و رسولانت را بر محمّد و آل محمّد ،
بر او گناهى تا يك سال نوشته نشود و نيز فرموده كه هر كه بعد از نماز صبح و نماز ظهر بگويد :
«اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ» نميرد تا امام قائم عليه السّلام را درك نمايد.
مؤلّف گويد : كه اگر دعاى اوّل را سه دفعه بعد از فريضه ی ظهر جمعه بخواند براى او امان باشد از بلاها تا جمعه ی ديگر.
روايت شده كه هر كه ميان دو نماز روز جمعه صلوات بر محمّد و آل محمّد بفرستد ثوابش معادل هفتاد ركعت نماز باشد .
24- بخواند دعاى «يا مَنْ يَرْحَمُ مَنْ لا تَرْحَمُهُ الْعِبادُ» و دعاى «اَللّهُمَّ هذا يَوْمٌ مُبارَكٌ» و اين هر دو از ادعيه ی صحيفه ی كامله (سجّاديّه) است .
25- روايت شده كه به ترين اوقات صَلَوات در روز جمعه بعد از عصر است و صد مرتبه مىگوئى :
(( اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ )) : خدايا درود فرست بر محمّد و آل محمّد و در فرج ايشان شتاب كن .
26- بعد از عصر، هفتاد مرتبه بگويد : «اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ اَتُوبُ اِلَيْهِ» تا حقّ تعالى گناهان او را بيامرزد .
27- دعاى عشرات را بخواند .
28- شيخ طوسى رحمه الله فرموده كه ساعت استجابت دعا، ساعت آخِر روز جمعه تا غروب آفتاب است و سزاوار است كه دعا در آن ساعت بسيار بكند.
و روايت شده كه ساعت استجابت آن وقتى است كه نصف قُرْص خورشيد فرو رود و نصف ديگرش غروب نكرده باشد و حضرت فاطمه صَلَواتُ اللَّهِ عَلَيْها در آن وقت دعا مىكرد پس مستحب است دعا در آن وقت و مستحب است كه دعاى مَروى از نبىّ صلى الله عليه وآله را در ساعت استجابت دعا بخواند :
سُبْحانَكَ لااِلهَاِلاَّ اَنْتَ، ياحَنَّانُ يامَنَّانُ، يابَديعَ السَّمواتِ وَالْأَرْضِ، ياذَاالْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ :
منزّهى تو معبودى جز تو نيست اى پر مهر اى پر نعمت اى پديد آورنده آسمان ها و زمين اى صاحب جلالت و كرم .
29- در ساعت آخر روز جمعه، دعاى سِمات را بخواند.
30- روز جمعه روز حضرت بقيّه الله عجّل الله تعالي فرجه الشّريف :
بدان كه روز جمعه از چند جهت اختصاص و تعلّق به امام عصر عَجَّلَ اللَّهُ تعالی فرجه الشّریف دارد :
1- آن كه ولادت با سعادت آن حضرت در آن روز بوده است.
2- آن كه ظهور مَوفُورُ السّرور آن جناب در روز جمعه خواهد بود و تَرَقُّب و انتظار فَرَج در آن روز بيش تر از روزهاى ديگر است، و در زيارت مختصّه به آن حضرت در آن روز بيايد که :
(( هذا يَوْمُ الْجُمُعَهِ وَ هُوَ يَوْمُكَ، الْمُتَوَقَّعُ فيهِ ظُهُورُكَ وَ الْفَرَجُ فيهِ لِلْمُؤْمِنينَ عَلى يَدِكَ )) :
اين روز جمعه است و اين روزى است كه انتظار مىرود در آن ظهور تو و فرج مؤمنين در آن به دست تو .
بلكه عيد بودن روز جمعه و شمردن آن به عنوان يكى از عيدهاى چهارگانه، حقيقتاً به جهت آن روز شريف است كه زمين را از لَوْثِ شرك و كفر و قذارات معاصى و از وجود جَبّارين و كافرين و منافقين پاك و پاكيزه مىفرمايد و به اظهار كلمه حق و اعلاء دين و شرايع ايمان چشم و دل مؤمنين مخصوصين را در آن روز روشن و منوّر و مسرور و خرسند خواهد فرمود :
وَ أشْرَقَتِ الأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها
پس شايسته است كه در اين روز صلوات كبير را بخوانى و بخوانى دعائى را كه حضرت امام رضاعليه السّلام امر فرموده بخواندن آن براى صاحب الأمرعليه السّلام :
(( اَللّهُمَّ ادْفَعْ عَنْ وَليِّكَ وَ خَليفَتِكَ )) و ذكر آن در آخر اعمال سرداب در باب زيارات بيايد.
برگرفته از کتاب شريف (( مفاتيح الجنان )) ؛ تأليف محدّث بزرگ حاج شيخ عبّاس قمي رحمه الله.
[جمعه 1394-10-18] [ 01:01:00 ب.ظ ]
|