فرشته

دید گاه حضرت زهرا علیهاالسلام نسبت به حیا،عفت وحجاب

...

دید گاه حضرت زهرا علیهاالسلام نسبت به حیا،عفت وحجاب
برای دست یافتن به دیدگاه حضرت زهرا علیها السلام می توان ازسیره ی عملی،سخنان،ومطالبی که ازرسول خدا صلّی الله علیه وآله نقل شده بهره گرفت.
ازآن حضرت روایت شده که فرمودند:
((آنچه برای زنان نیکوست این است که مردان نامحرم را نبینند ونامحرمان نیزاورا نگاه نکنند.))
حجاب حتی ازنابینا
روزی مردی نابینا پس ازاجازه گرفتن وارد خانه ی حضرت زهرا علیها السلام شد.پیامبرمشاهده کرد حضرت زهرا علیها السلام برخواست.حضرت فرمود:دخترم!این مرد نابیناست؟حضرت علیها السلام پاسخ داد:
((اگراو مرا نمی بیند ولی من اورا می نگرم واوبوی مرا استشمام می کند.))
رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند:شهادت می دهم که توپاره ی تن من هستی.
نزدیک ترین حالت زن نزد خدا
ازحضرت زهرا علیها السلام نقل شده که می فرمایند:
((نزدیک ترین حالتی که زن نزد پروردگارش دارد این است که داخل خانه اش سکنی گزیند(وبه امورعبادی وتربیت فرزندبپردازد.))
خوشحالی برای دورشدن ازنامحرم
هنگامی که پیامبرکارهای بیرون خانه را به عهده ی حضرت علی علیه السلام وامور داخلی منزل را به حضرت فاطمه علیها السلام واگذارکرد،آن حضرت چنین فرمود:
((کسی به جزخدا نمی داند که چه قدرازاین که رسول خدا مرا ازبرخورد با مردان نامحرم معاف کرد خوشحال شدم.))
حجاب حتی بعد ازشهادت
حجاب برای حضرت فاطمه علیها السلام آنقدراهمیت داشت که حتی راضی نشد بعد ازشهادت هم حجم بدن اونمایان باشد.
روزی فاطمه ی زهرا علیهاالسلام به اسماء فرمود:چه بد است این تخته هایی که بدن مرده را برای تشییع جنازه روی آن می گذارند!زیرا وقتی زنی را روی آن قرارمی دهند وپارچه ای بربدنش می کشند،حجم بدن اومعلوم است.
اسماءگفت:من که درحبشه بودم،می دیدم مردم آنجا تابوتی ازچوب درست می کنند ومرده را داخل آن می گذاشتند.
سپس اسماء با چوب خرما تابوتی لبه داردرست کرد وبه فاطمه علیها السلام نشان داد.حضرت فاطمه بسیارخوشحال شد وفرمود:این خیلی خوب است.وقتی مرده را داخل آن قرارمی دهند وپارچه ای روی آن می کشند،دیگرمعلوم نمی شود مرده مرد است یا زن.آنگاه فرمود:پس ازمرگم،مرا درهمین تابوت بگذارید.
زن بد حجاب
ازحضرت زهرا علیهاالسلام نقل شده که پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود:
((یا بنتی امّا المعلّقه بشعرها فاّنها کانت لاتغطّی شعرها من الرجال…))
((ای دخترم!اما زنی که-درجهنم-به مویش آویزان شده بود اوزنی بود که مویش را ازمردان(نامحرم) نمی پوشانید…)) (مشاهدات پیامبردرشب معراج)
زینت زن برای نامحرم
((…واما التی کانت تأکل لحم جسدها فإنّها کانت تزیّن بدنها للنّاس))
((…واما زنی که گوشت بدنش را می خورد پس اوزنی بود که بدنش را برای مردان(نامحرم)زینت می کرد.)) (مشاهدات پیامبردرشب معراج)
منابع احادیث
بحارالانوارج 101،ص 36
بحارالانوارج 43،ص 91
بحارالانوارج 43،ص 92
بحارالانوارج 43،ص 81
بحارالانوارج 8،ص 309
بحارالانوار 67/2

موضوعات: دید گاه حضرت زهرا علیهاالسلام نسبت به حیا،عفت وحجاب لینک ثابت

[دوشنبه 1394-12-03] [ 07:47:00 ب.ظ ]

ارسال نظر »

موارد جایز نبودن حیا

...

موارد جایز نبودن حیا

حیا، شرم از انجام اعمال زشت در محضر ناظر محترم است. بنابراین اولا، در متون اخلاق اسلامی خداوند و ناظران و نمایندگان او، حقیقت الهی و انسانی فرد و دیگران، به عنوان ناظرانی که باید از آنها شرم و حیا ورزید مطرح شده‌اند.
ثانیا، قلمرو حیا امور زشت و ناپسند است و شرمساری در انجام نیکی‌ها هیچ گاه پسندیده نیست. ولی این حد و مرز در بسیاری از موارد از سوی مردم رعایت نمی‌گردد. منشا این امر آگاهی جهالت و گاهی بی‌مبالاتی است. در بسیاری از روایات حیاورزی در برخی موارد ممنوع شده است. به نظر می‌رسد که با وجود ضابطه پیش گفته در مفهوم حیا، این تاکید به دلیل آن است که انسان نسبت به این موارد نوعی شبهه علمی دارد و تا حدودی توجیهاتی، برای تایید حیاورزی در آن موارد برای خود دست و پا می‌کند، در حالی که تصورات او باطل است. برخی از موارد و مواقعی که جای حیا ورزیدن نیست، بدین قرارند:
1-حیا ورزیدن از گفتار، کردار و درخواست حق، پیامبر(ص) فرمود: «هیچ عملی را از روی ریا و خودنمایی انجام مده و از سر حیا و شرم آن را رها نکن».2
2-حیا ورزیدن از تحصیل علم، امام علی(ع) فرمود: «کسی شرم نکند از آموختن آنچه نمی‌داند.»3
3-حیا ورزیدن از تحصیل درآمد حلال،امام صادق(ع) فرمود: «کسی که از طلب مال حلال حیا نکند، هزینه‌هایش سبک شده و خداوند خانواده‌اش را از نعمت خویش بهره‌مند گرداند.»4
4-حیاورزیدن از خدمت به مهمان، امام علی(ع) فرمود: «سه چیز است که نباید از آن شرم کرد: از جمله خدمت کردن به مهمان.»5
5-حیاورزیدن از احترام گذاشتن به دیگران، امام علی(ع) فرمود: «سه چیز است که نباید از آنها شرم کرد: از جمله برخاستن از جای خود برای پدر و معلم.»6
6-شرم از اعتراف به ندانستن، امام علی(ع) فرمود: «اگر از کسی سوالی کردند و نمی‌داند، شرم نکند از این که بگوید: نمی‌دانم». 7
7-شرم از درخواست از خداوند، امام صادق(ع) فرمود: «هیچ چیز در نزد خداوند محبوب‌تر از آن نیست که از او چیزی درخواست شود، پس هیچ یک از شما نباید شرم کند از این که از رحمت خداوند درخواست کند، اگرچه (خواسته او) یک بند کفش باشد». 8
8-شرم از بخشش اندک، امام علی(ع) فرمود: «از بخشش اندک شرم مدار که محروم کردن از آن کمتر است.»9
9-شرم از خدمت به خانواده، امام صادق(ع) مردی از اهل مدینه را دید که چیزی برای خانواده‌اش خریده و با خود می‌برد، آن مرد چون امام را دید خجالت کشید.امام(ع)فرمود: «این را خودت خریده و برای خانواده‌ات می‌بری؟ به خدا سوگند، اگر اهل مدینه نبودند (که سرزنش و خرده‌گیری کنند) من هم دوست داشتم، برای خانواده‌ام چیزی بخرم و خودم ببرم.» 10
به امید آن که خداوند راه تشخیص را بر ما هموار کند و قدرتی پیدا کنیم که در کجا شرم و حیا را رعایت کرده و در کجا این خصلت و ویژگی‌ را کنار بگذاریم.
پی‌نوشت‌ها:
1- صدوق: عیون الاخبار الرضا، ج2، ص 45، ح 162، تفسیر قمی، ج1، ص 304، کراجکی:کنزالفوائد، ج2، ص182، طوسی: امالی، ص 210. 2-حرانی: تحف‌العقول، ص 47، صدوق: امالی، ص 399، ح 12، کلینی: کافی، ج2، ص 111، ح2و ج5، ص 568، ح 53. 3-نهج‌البلاغه، حکمت 82، حرانی: تحف‌العقول، ص 313. 4-حرانی: تحف‌العقول، ص 59 و صدوق: فقیه، ج4، ص 410، ح 5890. 5 و 6. آمدی: غررالحکم، ح 4666. 7-احمد دیلمی و مسعود آذربایجانی- اخلاق اسلامی، ص 80. 8-کلینی، کافی، ج4، ص20، ح4. 9-نهج‌البلاغه، حکمت 67. 10-کلینی: کافی، ج2، ص 123، ح10

موضوعات: موارد جایز نبودن حیا لینک ثابت

[ 07:10:00 ب.ظ ]

ارسال نظر »

تفاوت دو نوع حیا

...

تفاوت دو نوع حیا
بر اساس یک تقسیم‌بندی، حیا به دو نوع نفسانی و ایمانی تقسیم شده است، که اساس این تحقیق بررسی تفاوت این دو نوع حیا می‌باشد. برخی از علما وجود این دو نوع حیا را رد کرده و حیای نفسانی را مراتب پایین همان حیای ایمانی عنوان کرده‌اند. اما اگر روایات را به عنوان یک مجموعه در نظر بگیریم، تفاوت این دو نوع حیا با یکدیگر آشکار می‌شود. همان‌طور که در تعاریف عنوان شد، برخی روایات حیا را منحصر به ایمان و باور انسان کرده و برخی دیگر منحصر به بحث عفت دانسته‌اند. از آن‌جا که در برخی روایات حیا را یک امر مرتبط با جنسیت و زنان عنوان می‌کند نمی‌توان آن را با ایمان به یک معنا دانست.
حیای(نفسانی) بیشتر در زنان
تعالیم دینی و علوم روان‌شناسی بر این امر تأکید دارند که برخی تفاوت‌های روانی میان زنان و مردان وجود دارد. چنان‌چه در روایات برخی خصوصیات را در زنان و برخی دیگر را در مردان پسندیده‌تر می‌دانند. از جمله پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «…و حیا نیکوست اما از زنان نیکوتر» (سلیمی،ح2006) برخی خصوصیات به طور طبیعی در یکی از دو جنس بیشتر می‌باشد. پیامبراکرم(ص) می‌فرماید: «حیا ده جزء است، نه جزء آن در زنان و یک جزء در مردان است.» (میرباقری،393) «برای حفظ حریم عفت جامعه، نه قسمت مسئولیت آن بر عهده زنان، و یک قسمت آن بر عهده مردان است، از این رو بانوان باید در حفظ حجاب، نحوه سخن گفتن، راه رفتن و رفتار خود بیش از مردان دقت کنند.» به همین دلیل حیای نفسانی با مباحث زنان، عفت و خانواده ارتباط تنگاتنگی دارد و می‌توان گفت در سلامتی روابط اجتماعی، هیچ عاملی مانند حیاء مؤثر نیست.
«از مسائل دیگری که در روایات به آن اشاره شده این است که جنسیت در قدرت شهوانی تأثیر دارد و شهوت در زن و مرد یکسان نیست. بر اساس روایات خداوند متعال، شهوت زنان را بیش از مردان قرار داده است. اما شهوت بیشتر در زنان به یک عامل قدرتمند و مهار کننده نیازمند است تا احتمال افتادن در گناه در زن کاهش یابد. خداوند متعال به موازات افزایش شهوت زن، نیروهای کنترلی وی را نیز افزایش داده است. حیا و صبر از نیروهای مهار کننده‌ای هستند که در زنان بیش از مردان وجود دارد.» (پسندیده: 99)
طبیعی بودن صفت حیا در زنان به این معنا نمی‌باشد که برای پایداری و حفظ آن نیاز به آموزش نیست. بلکه در متون اسلامی سفارش زیادی به تربیت انسان‌ها به ویژه دختران و زنان بر محور حیا شده است… در دعاهایی که از ائمه وارد شده می‌بینیم که یکی از درخواست‌ها، حیای بیشتر برای زنان است. (علاسوند،77) حیای نفسانی با مباحث عفت ارتباط تنگاتنگی دارد زمانی که حیای نفسانی کم‌رنگ می‌شود سلامت و عفت عمومی جامعه به خطر می‌افتد. این حیا به جنسیت وابسته است زمانی که کم رنگ می‌شود زنان را بیش از مردان درگیر مشکلات کرده و خودآرایی و تبرج و جلوه‌گری زنان به جامعه کشیده می‌شود.
حیای ایمانی
نوع دوم حیا به ایمان و اعتقادات افراد بستگی دارد چنانچه بر اساس روایات ائمه اطهار(ع) «بی حیا، ایمان ندارد.» (کلینی،10) در روایت دیگر پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «حیا، همه دین است.» (کنزالعمال، ح 5761)
حیای ایمانی مفهومی بالاتر از حیای نفسانی است. هر چه ایمان فرد قوی‌تر شود این حیا نیز در او بیشتر می‌شود این حیا را به طور خلاصه می‌توان این گونه تعریف کرد که عبارت است از درک و احساس حضور ناظر یا ناظرانی که در مرتبه‌ای بالاتر از انسان قرار دارند و فرد برای آن‌ها کرامت و احترام قائل است.
حیای ایمانی همان حس حضور است که شیعه و فلسفه شیعی را از سایر فرق اسلامی متمایز می‌کند. درک حضور و نظارت در شیعه بسیار گسترده‌تر و عمیق‌تر از سایر فرق اسلامی مطرح می‌شود. توجه به نظارت پیامبر(ص)، ائمه(ع)، فرشتگان، شهدا، و بسیاری از ناظران دیگر از تفاوت‌های اساسی شیعه با سایر فرق اسلامی است. اعتقاد به حضور فیزیکی امام زمان(ع) و نظارت و آگاهی او از رفتار انسان باعث تقویت این نوع حیا شده و هر چه این باور و اعتقاد در فرد بیشتر شود به همان اندازه در او حالت بازدارندگی ایجاد می‌کند. علاوه بر این زیارات و ادعیه دارای مضامین بلند عرفانی است که اگر به مفهوم این عبادات بیشتر توجه شود می‌تواند باعث تقویت حیای ایمانی و حس حضور در محضر پروردگار متعال و سایر ناظران شود. با کم شدن این نوع حیا علاوه بر این که عفت عمومی جامعه به خطر می‌افتد سایر گناهان نیز در جامعه شایع می‌شود. تنها درک حضور نیرویی ورای نیروهای طبیعی است که می‌تواند تک تک افراد جامعه را بدون نظارت کنترل کند. این نوع حیا را میتوان روح ایمان و محتوای دین دانست. ازهمین‌رو در جوامع اسلامی با وجود مسلمان بودن و عمل به بسیاری از تعالیم دینی در برخی مواقع، حقیقت ایمان که همان احساس نظارت و درک حضور پروردگار در تمام شرایط زندگی است، مغفول مانده است.
نتیجه‌گیری حیا از جمله فضائل اخلاقی و از جمله بازدارنده‌هایی است که در کنترل رفتار انسان نقش دارد از همین رو باید راهکارهایی برای حفظ حیا در جامعه و گسترش فرهنگ حیا اندیشیده شود. بر اساس تحقیق، رفتار زنان بیش از مردان تحت تأثیر حیای نفسانی قرار دارد از همین رو تقویت حیای نفسانی یکی از عواملی است که جامعه به خصوص زنان را از برخی آسیب‌ها حفظ می‌کند. اگر تقویت حیای نفسانی در آموزش دختران جدی گرفته شود بخش زیادی از مشکلات فرهنگی مرتبط با حوزه عفاف برطرف می‌شود. بر مبنای تعاریف، حیای ایمانی به درک و احساس حضور و نظارت خداوند و باور انسان به حضور ناظرانی که انسان آن‌ها را نمی‌بیند وابسته است. از طرف دیگر این حیا به جنسیت وابسته نیست به همین دلیل هر چه ایمان و اعتقاد افراد(اعم از زن و مرد) به خداوند و عالم غیب بیشتر شود به همان نسبت حیای ایمانی در آن‌ها تقویت می‌شود.
منابع قرآن کریم، ترجمه: مکارم شیرازی باقری،خسرو. (1382). هویت علم دینی. بانکی‌پور.(1388). حیا. پسندیده،عباس. (1383). حرانی،ابومحمد. (1382). تحف العقول. دستغیب،عبدالحسین. (1388). قلب سلیم.
راغب اصفهانی،حسین‌بن‌محمد(1387). رهبر، محمدتقی. (1390). ماجرای حجاب و عفاف. زرشناس،شهریار. (1387). روان شناسی مدرن و حقیقت فراموش شده انسان. زیبایی نژاد،محمدرضا. (1388). هویت و نقش های جنسیتی(مجموعه مقالات) سعیدیان (1387). قلب و خصوصیات معنوی آن سلیمی،علی. (1386). نهج الفصاحه. دایره‌المعارف تشیع طاهرزاده،اصغر. (1389). تمدن زایی شیعه. عضیمه،صالح. (1380). معناشناسی واژگان قرآن کریم، ترجمه حسین سیدی. علاسوند،فریبا. (1390). زن در اسلام کلینی،محمد. (1375). اصول کافی. محمدی اشتهاردی،محمد. (1375). میرباقری،ابراهیم. (1381). مکارم‌الاخلاق. نراقی،احمد. (1377). معراج السعاده.

موضوعات: تفاوت دو نوع حیا لینک ثابت

[ 07:09:00 ب.ظ ]

ارسال نظر »