موقعیت فعلی: فهرست قرآن / سوره نساء / تفسیر نور / آیات 111 تا 176 نساء
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
آيه 111
متن آيه :
وَمَن يَكْسِبْ إِثْماً فَإِنَّمَا يَكْسِبُهُ عَلَى نَفْسِهِ وَكَانَ اللّهُ عَلِيماً حَكِيماً
ترجمه :
هر كه گناهي بكند ، تنها آن را به زيان خود مي‌كند ( و ضرر آن متوجّه شخص گناهكار مي‌شود ) و خدا آگاه ( از اعمال همگان و ) حكيم است ( و هرگونه كه حكمتش اقتضاء كند ، بندگان را عذاب مي‌دهد يا قلم عفو بر گناهانشان مي‌كشد ) .
توضيحات :
« عَلَيا نَفْسِهِ » : بر ضدّ خود . به زيان خود . به حساب خود .
آيه 112
متن آيه :
وَمَن يَكْسِبْ خَطِيئَةً أَوْ إِثْماً ثُمَّ يَرْمِ بِهِ بَرِيئاً فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتَاناً وَإِثْماً مُّبِيناً
ترجمه :
هركس دچار لغزشي شود يا گناهي بكند ، سپس آن را به بيگناهي نسبت دهد ، به راستي بهتان و گناه آشكاري مرتكب شده است .
توضيحات :
« خَطِيئَةً » : لغزش . گناه صغيره . « إِثْماً » : گناه كبيره . « يَرْمِ بِهِ » : بدان متّهم كند . به كاربردن ضمير مفرد ( هُ ) به جاي ضمير مثنّي ( هُما ) به خاطر حرف ( أَوْ ) است كه براي يكي از دو چيز به كار مي‌رود . تقدير چنين است : مَن يَكْسِبْ أَحَدَ هَذَيْنِ الشَّيْئَيْنِ . « بَرِيئاً » : بيگناه . « إِحْتَمَلَ » : بار گناهان را برداشته است . به گردن گرفته است . « بُهْتَاناً » : گناه زشتي كه انجام آن خردمندان را مبهوت و متحيّر مي‌كند . مراد سخن دروغي است كه با آن عمل ناروائي را به ديگران نسبت دهند .
آيه 113
متن آيه :
وَلَوْلاَ فَضْلُ اللّهِ عَلَيْكَ وَرَحْمَتُهُ لَهَمَّت طَّآئِفَةٌ مُّنْهُمْ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلاُّ أَنفُسَهُمْ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِن شَيْءٍ وَأَنزَلَ اللّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَكَانَ فَضْلُ اللّهِ عَلَيْكَ عَظِيماً
ترجمه :
( اي پيغمبر ! ) اگر فضل و رحمت خدا نبود ( و پيام آسماني و رحمت صمداني تو را در بر نمي‌گرفت ) ، دسته‌اي از آنان مي‌خواستند كه تو را گمراه سازند ، ولي جز خويشتن را نمي‌توانند گمراه سازند ( چون خدا تو را از كيد و مكر آنان باخبر مي‌گرداند و بينش تو حق را تشخيص مي‌دهد ) . آنان نمي‌توانند كمترين زياني به تو برسانند ، چرا كه خداوند كتاب ( قرآن را كه ترازوي جداسازي حق از باطل است ) بر تو نازل كرده است و حكمت را ( به دل تو القاء نموده است ) و چيزي ( از شرائع و احكام ) را به تو آموخته است كه نمي‌توانستي ( جز در پرتوِ وحي ) آن را بياموزي و بداني . فضل خدا در حق تو و رحمت او بر تو بزرگ و فراوان بوده است .
توضيحات :
« لَهَمَّتْ » : قصد كرد . اراده نمود .
آيه 114
متن آيه :
لاَّ خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِّن نَّجْوَاهُمْ إِلاَّ مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاَحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ ابْتَغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْراً عَظِيماً
ترجمه :
در بسياري از نجواها و پچ‌پچ‌هايشان خير و خوبي نيست ، مگر در نجواها و پچ‌پچ‌هاي آن كسي كه به صدقه و احساني يا به كار نيكو و پسنديده‌اي يا اصلاح بين مردم دستور دهد . هر كه چنين كاري را به خاطر رضاي خدا انجام دهد ، خداوند پاداش بزرگي را بدو عطاء مي‌كند .
توضيحات :
« نَجْوَيا » : پچ‌پچ ، آهسته و در گوشي با هم صحبت كردن . « إِلاّ مَنْ » : مگر نجواي كسي كه . واژه ( مَنْ ) مجرور است و بدل از ( كَثِيرٍ ) است . « مَرْضَاتِ » : خوشنودي . برابر رسم‌الخطّ قرآن با ( ت ) نوشته شده است والا كتابت آن ( مَرْضاة ) و مصدر ميمي است .
آيه 115
متن آيه :
وَمَن يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَى وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءتْ مَصِيراً
ترجمه :
كسي كه با پيغمبر دشمنانگي كند ، بعد از آن كه ( راه ) هدايت ( از راه ضلالت براي او ) روشن شده است ، و ( راهي ) جز راه مؤمنان در پيش گيرد ، او را به همان جهتي كه ( به دوزخ منتهي مي‌شود و ) دوستش داشته است رهنمود مي‌گردانيم ( و با همان كافراني همدم مي‌نمائيم كه ايشان را به دوستي گرفته است ) و به دوزخش داخل مي‌گردانيم و با آن مي‌سوزانيم ، و دوزخ چه بد جايگاهي است !
توضيحات :
« يُشَاقِقْ » : دشمني ورزد . مخالفت كند . « نُوَلِّهِ » : او را بدان مي‌رسانيم . او را در آن سو راه مي‌بريم . « تَوَلَّيا » : دوست داشت . گرايش يافت . « نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّيا » : او را بدان چيزي وا مي‌گذاريم كه دوستش مي‌دارد . « نُصْلِهِ » : او را داخل مي‌گردانيم و مي‌سوزانيم . از مصدر إِصْلاء و ماده ( صلي ) . « مَصِيراً » : جايگاه .
آيه 116
متن آيه :
إِنَّ اللّهَ لاَ يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَن يَشَاءُ وَمَن يُشْرِكْ بِاللّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلاَلاً بَعِيداً
ترجمه :
بيگمان خداوند شرك ورزيدن به خود را ( از كسي ) نمي‌آمرزد و بلكه پائين‌تر از آن را از هركس كه بخواهد ( و صلاح بداند ) مي‌بخشد . هر كه براي خدا انباز بگيرد ، به راستي بسي گمراه گشته است ( و خيلي از حق پرت شده است ) .
توضيحات :
« دُونَ » : پائين‌تر . كمتر . « بَعِيداً » : زياد . فراوان .
آيه 117
متن آيه :
إِن يَدْعُونَ مِن دُونِهِ إِلاَّ إِنَاثاً وَإِن يَدْعُونَ إِلاَّ شَيْطَاناً مَّرِيداً
ترجمه :
غير از خدا هركه و هرچه او را بپرستند و به فرياد خوانند جز بتهاي ناتوان و اشياء ضعيفي نيست كه بر آنها نام ماده گذارده‌اند ، وجز اهريمني نيست كه بسي متمرّد و نافرمان است .
توضيحات :
« يَدْعُونَ » : به فرياد مي‌خوانند . عبادت مي‌كنند ( نگا : انعام / 52 و 108 ، يونس / 66 ، هود / 101 و . . . ) . « مِن دُونِهِ » : غير از او . « إِنَاث » : جمع أُنثَيا ، ماده‌ها . مراد اين كه معبودهاي آنان همچون زنان ضعيفند و عربها هر چيز ضعيفي را أُنْثيا مي‌ناميدند . يا اين كه هر قبيله‌اي از عربها بتهاي خود را ( أُنثَيا ) مي‌ناميدند . و مي‌گفتند : أُنثَيا بَنِي فُلانٍ . أُنثَيا به چيز بي‌جان هم گفته شده و بدين سبب ( إنَاث ) معني مردگان نيز دارد . « مَرِيداً » : بسيار متمرّد . صيغه مبالغه مارِد . سركش از ماده ( مرد ) .
آيه 118
متن آيه :
لَّعَنَهُ اللّهُ وَقَالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنْ عِبَادِكَ نَصِيباً مَّفْرُوضاً
ترجمه :
خدا نفرينش كند ! ( او قسم خورده است و با خود عهد بسته است ) و گفته است كه : من از ميان بندگان تو حتماً بهره معيّن و جداگانه خود را برمي‌گيرم .
توضيحات :
« مَفْرُوضاً » : معيّن ، جداگانه .
آيه 119
متن آيه :
وَلأُضِلَّنَّهُمْ وَلأُمَنِّيَنَّهُمْ وَلآمُرَنَّهُمْ فَلَيُبَتِّكُنَّ آذَانَ الأَنْعَامِ وَلآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللّهِ وَمَن يَتَّخِذِ الشَّيْطَانَ وَلِيّاً مِّن دُونِ اللّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَاناً مُّبِيناً
ترجمه :
حتماً آنان را گمراه مي‌كنم و به دنبال آرزوها و خيالات روانشان مي‌گردانم ، و ( آن گاه كه بدين وسيله ايشان را فرمانبر خود كردم ، هرچه را خواستم ) بديشان دستور مي‌دهم ، و آنان ( اعمال خرافي انجام مي‌دهند و از جمله : ) گوشهاي چهارپايان را قطع مي‌كنند ، و بديشان دستور مي‌دهم ، و آنان آفرينش خدا را دگرگون مي‌كنند ( و حتي دين خدا را تغيير مي‌دهند ، و فطرت توحيد را به شرك مي‌آلايند ! ) و هر كه اهريمن را به جاي خدا سرپرست و ياور خود كند ، به راستي زيان آشكاري كرده است .
توضيحات :
« فَلَيُبَتِّكُنَّ » : قطع مي‌كردند از مصدر ( تَبْتيك ) به معني قطع‌كردن . عربها گوش چهارپايان را قطع مي‌كردند و با قطع آن ، حيوان متعلّق به بتها مي‌شد و ديگر ذبح نمي‌گرديد و از كار معاف مي‌شد و از چراگاهي بازداشته نمي‌شد ( نگا : مائده / 103 ) . « خَلْق » : آفرينش . دين ( نگا : روم / 30 ) .
آيه 120
متن آيه :
يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلاَّ غُرُوراً
ترجمه :
اهريمن بدانان وعده‌ها مي‌دهد و به آرزوها سرگرم مي‌كند ، و اهريمن جز وعده‌هاي فريبكارانه بديشان نمي‌دهد .
توضيحات :
« غُرُوراً » : فريب . نيرنگ .
آيه 121
متن آيه :
أُوْلَئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَلاَ يَجِدُونَ عَنْهَا مَحِيصاً
ترجمه :
آنان ( كه از اهريمن فرمان مي‌برند ) جايگاهشان دوزخ است ، و راه گريزي از آن ندارند .
توضيحات :
« مَحِيصاً » : مهرب و مفرّ . خلاص و نجات . اسم مكان يا مصدر ميمي از ماده ( حيص ) است .
آيه 122
متن آيه :
وَالَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَداً وَعْدَ اللّهِ حَقّاً وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللّهِ قِيلاً
ترجمه :
كساني را كه ايمان آورده‌اند و كار شايسته انجام داده‌اند ، به باغهائي ( از بهشت ) داخل خواهيم كرد كه در زير ( درختان ) آنها رودبارها روان است ، و آنان جاودانه تا ابد در آنجاها ماندگار مي‌مانند . اين را خدا وعده داده است و وعده خدا حق است ، و چه كسي در سخن از خدا راستگوتر است ؟
توضيحات :
« وَعْدَ اللهِ حَقّاً » : وعده خدا است كه حق است و شكّي در آن نيست . ( وَعْداً ) و ( حَقّاً ) تأكيد فعل محذوفي هستند ، و تقدير چنين است : وَعَدَهُمْ وَعْداً وَ أَحَقَّهُ حَقّاً . « قِيلاً » : گفتار . مصدر است و براي مبالغه تمييز واقع شده است .
آيه 123
متن آيه :
لَّيْسَ بِأَمَانِيِّكُمْ وَلا أَمَانِيِّ أَهْلِ الْكِتَابِ مَن يَعْمَلْ سُوءاً يُجْزَ بِهِ وَلاَ يَجِدْ لَهُ مِن دُونِ اللّهِ وَلِيّاً وَلاَ نَصِيراً
ترجمه :
( جزا و پاداش ، و فضيلت و برتري ) نه به آرزوهاي شما و نه به آرزوهاي اهل كتاب است . هركس كه كار بدي بكند در برابر آن كيفر داده مي‌شود ، و كسي را جز خدا يار و ياور خود نخواهد يافت ( تا او را كمك كند و از عذاب خدا محفوظ گرداند ) .
توضيحات :
« أَمَانِيِّ » : جمع أُمْنِيَّة ، آرزوها . از ماده ( مني ) . ( نگا : بقره / 111 ) .
آيه 124
متن آيه :
وَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتَ مِن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلاَ يُظْلَمُونَ نَقِيراً
ترجمه :
كسي كه اعمال شايسته انجام دهد و مؤمن باشد - خواه مرد و خواه زن - چنان كساني داخل بهشت شوند ، و كمترين ستمي بدانان نشود .
توضيحات :
« وَ هُوَ مُؤْمِنٌ » : و حال آن كه مؤمن باشد . اين قيد بيانگر اين واقعيّت است كه طاعت و عبادت بدون ايمان سودي نمي‌بخشد . « نَقِيراً » : گودي موجود در پشت هسته خرما كه در كمي و ناچيزي بدان مثال زنند .
آيه 125
متن آيه :
وَمَنْ أَحْسَنُ دِيناً مِّمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لله وَهُوَ مُحْسِنٌ واتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفاً وَاتَّخَذَ اللّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلاً
ترجمه :
آئين چه كسي بهتر از آئين كسي است كه خالصانه خود را تسليم خدا كند ، در حالي كه نيكوكار باشد و از آئين راستين ابراهيم پيروي كند كه مخلص و حقّ‌جو بود ( و وحدت ديني مسلمانان و يهوديان و مسيحيان در او به هم مي‌رسد ) و خداوند ابراهيم را به دوستي گرفته است ( و با خليل ناميدن او افتخارش بخشيده است ) .
توضيحات :
« أَسْلَمَ » : تسليم كرد . خالص گردانيد . « وَجْهَ » : قصد ( نگا : بقره / 112 ) . چهره ، مراد سرتاپاي وجود است كه در اين صورت تسميه كلّ به اسم جزء است . « أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلّهِ » : توجّه و قصد خود را و عبادت خويشتن را تنها متوجّه خدا كرد . خويشتن را خالصانه تسليم خدا كرد . « مِلَّة » : دين . آئين . « حَنِيفاً » : مخلصي كه تسليم فرمان خدا باشد و از دين خدا كوچكترين انحرافي نداشته باشد . حقّگراي بيزار از اديان باطله . اين واژه مي‌تواند حال ابراهيم يا حال فاعل فعل ( إِتَّبَعَ ) يا ( مِلَّة ) باشد . « خَلِيلاً » : دوست . مراد اين است كه خداوند ابراهيم را برگزيد و به تكريمي افتخارش بخشيد كه به تكريم دوست از دوست مي‌ماند .
آيه 126
متن آيه :
وَللّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ وَكَانَ اللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُّحِيطاً
ترجمه :
از آنِ خدا است آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است و ( بايد خالصانه رو بدو كرد و نياز از او جست . و از آنجا كه تنها او خالق و صاحب همه چيز است ) كاملاً آگاه از هر چيز است و آن را دقيقاً مي‌پايد .
توضيحات :
« مُحِيطاً » : مراقب به تمام معني . كاملاً آگاه .
آيه 127
متن آيه :
وَيَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّسَاء قُلِ اللّهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَمَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ فِي يَتَامَى النِّسَاء الَّلاتِي لاَ تُؤْتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرْغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الْوِلْدَانِ وَأَن تَقُومُواْ لِلْيَتَامَى بِالْقِسْطِ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ بِهِ عَلِيماً
ترجمه :
از تو درباره زنان سوال مي‌كنند و نظر مي‌خواهند . بگو : خداوند درباره آنان به شما پاسـخ مي‌گويد ، و براي شما روشن مي‌سازد آنچه را كه در قرآن ( در زمينه ميراث ايشان ) تلاوت مي‌گردد ؛ و نيز درباره زنان يتيمي سخن مي‌راند كه ( به خاطر مال يا جمال ) مي‌خواهيد با ايشان ازدواج كنيد ؛ ولي چيزي را كه خداوند براي ايشان واجب نموده است ( و مهريّه نام دارد ) بديشان نمي‌پردازيد ، و همچنين راجع به كودكان كوچك و ناتوان سخن خواهد گفت ( و از شما مي‌خواهد كه حقوق آنان را بپردازيد ، و ) اين كه نسبت به يتيمان ( به ويژه در ميراث و مهريّه ) دادگري كنيد ، و ( بدانيد كه دادگري و نيكوكاري شما در حق زنان و يتيمان ، بي‌مزد نمي‌ماند و ) هر كار خوبي را كه بكنيد خداوند از آن كاملاً آگاه است .
توضيحات :
« يَسْتَفْتُونَكَ » : از تو فتوا مي‌طلبند . از تو نظرخواهي مي‌كنند . « يُفْتِيكُمْ » : احكام متعلّق بدانان را برايتان بيان مي‌دارد . برخي از آن در اين سوره از آيه سوم به بعد گذشت و برخي ديگر در آيات 128 و 129 و 130 بيان مي‌شود . « أَللهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَ مَا يُتْلَيا عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ » : خداوند و آيات قرآني او احكام زنان را برايتان بيان مي‌دارند . واژه « مَا » مي‌تواند عطف بر ( اللهُ ) يا عطف بر ضمير ( هنّ ) در ( فِيهِنَّ ) باشد . « الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الْوِلْدَانِ » : كودكان يتيم ( نگا : نساء / 9 ) « الْقِسْطِ » : دادگري .
آيه 128
متن آيه :
وَإِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِن بَعْلِهَا نُشُوزاً أَوْ إِعْرَاضاً فَلاَ جُنَاْحَ عَلَيْهِمَا أَن يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحاً وَالصُّلْحُ خَيْرٌ وَأُحْضِرَتِ الأَنفُسُ الشُّحَّ وَإِن تُحْسِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيراً
ترجمه :
هرگاه همسري ديد كه شوهرش ( خويشتن را بالاتر از او مي‌گيرد و از انجام امور خانوادگي ) سر باز مي‌زند و ( يا با او نمي‌سازد و از او ) رويگردان است ، بر هيچ يك از آن دو گناهي نيست اين كه ( بكوشند به وسيله صرف نظر كردن زن از برخي از مخارج و همبستري ) ميان خويشتن صلح و صفا راه بيندازند ، و صلح ( هميشه از جنگ و جدائي ) بهتر است . ( سرچشمه بسياري از نزاعها بخل است ) و انسانها با بخل سرشته شده‌اند ( و مال دوستي خصلت ذاتي و دائمي بشر است و بايد پيوسته با آن مبارزه و پيكار كرد ) و اگر نيكوكاري و نيك‌رفتاري كنيد و ( با زنان بسازيد و به بهترين وجه با آنان معامله كرده و با ترك ستمكاري و بدرفتاري با ايشان ) پرهيزگاري كنيد ، بيگمان خداوند از آنچه مي‌كنيد بس آگاه است ( و پاداش شما را چنان كه بايد مي‌دهد ) .
توضيحات :
« بَعْل » : شوهر . « نُشُوزاً » : سركشي . سر باز زدن . مراد بدرفتاري مرد با زن است ، بدين گونه كه خود را بالاتر از او بداند يا اين كه در نفقه تقصير و كوتاهي كند . « إِعْرَاضاً » : رويگرداني . مراد خودداري از همبستري با او و ترك سخن و بي‌اعتنائي نسبت بدو است . « الشُّحَّ » : بخل شديد . آزمندي .
آيه 129
متن آيه :
وَلَن تَسْتَطِيعُواْ أَن تَعْدِلُواْ بَيْنَ النِّسَاء وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلاَ تَمِيلُواْ كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ وَإِن تُصْلِحُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ غَفُوراً رَّحِيماً
ترجمه :
شما نمي‌توانيد ( از نظر محبّت قلبي ) ميان زنان دادگري ( كامل ) برقرار كنيد ، هر چند هم ( در اين راه به خود زحمت دهيد و ) همه كوشش و توان خود را به كار بريد . ولي ( از زني كه ميانه چنداني با او نداريد ) به طور كلّي دوري نكنيد ، بدان گونه كه او را به صورت زن معلّقه‌اي درآوريد ( كه بلاتكليف بوده و نه شوهردار و نه بي‌شوهر بشمار مي‌آيد ) . و اگر صفا و صميميّت ( ميان خود ) راه بيندازيد و ( جور و جفا و كدورت پيشين را ترك گوئيد و با اصلاح حال و دادگري پيش گرفتن ) پرهيزگاري كنيد ، ( خداوند از تقصير و لغزش شما مي‌گذرد ) چرا كه خداوند بس آمرزنده مهربان است .
توضيحات :
« لَوْ حَرَصْتُمْ » : هر چند كه رغبت و علاقه زياد داشته باشيد و آزمندانه بدان بپردازيد . « فَتَذَرُوهَا » : او را رها سازيد . از ماده ( وذر ) به معني ترك كردن و بي‌اعتنائي كردن . از اين ماده تنها فعل مضارع و امر استعمال دارد . « الْمُعَلَّقَة » : زني را گويند كه شوهر با او نمي‌سازد و ميان او و ديگر زنان عدالت مراعات نمي‌دارد . لذا او پا در هوا بوده و به چيزي مي‌ماند كه ميان آسمان و زمين آويزان است و نه اينجا قراري و نه آنجا مداري داشته باشد .
آيه 130
متن آيه :
وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغْنِ اللّهُ كُلاًّ مِّن سَعَتِهِ وَكَانَ اللّهُ وَاسِعاً حَكِيماً
ترجمه :
و اگر ( راهي براي صلح و سازش نيافتند و جز نفرت نيفزودند و كار بدانجا رسيد كه ) از هم جدا شوند ، خداوند هر يك از آنان را با فضل فراوان و لطف گسترده خود بي‌نياز مي‌كند ( و بدين شوهري بهتر از شوهر نخستين ، و بدان همسري بهتر از همسر پيشين عطا مي‌كند ) و خداوند داراي فضل و رحمت فراوان ( در حق بندگان است و كارهاي ايشان را از روي حكمت مي‌گرداند ؛ چرا كه ) حكيم است .
توضيحات :
« سَعَة » : دارائي فراوان . فضل و لطف گسترده و فراخ . « وَاسِعاً » : دارنده نعمت و رحمت بي‌مرز و بي‌حد .
آيه 131
متن آيه :
وَللّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ وَلَقَدْ وَصَّيْنَا الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَإِيَّاكُمْ أَنِ اتَّقُواْ اللّهَ وَإِن تَكْفُرُواْ فَإِنَّ لِلّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ وَكَانَ اللّهُ غَنِيّاً حَمِيداً
ترجمه :
آنچه در آسمانها و زمين است از آن خدا است . و ما ( كه خالق همه جهان و صاحب قدرت مطلق در آنيم ) به كساني كه پيش از شما بديشان كتاب ( آسماني ) داده‌ايم توصيه نموده‌ايم و به شما ( نيز اي مؤمنان ) سفارش مي‌كنيم كه از ( خشم ) خدا بپرهيزيد ، و اگر ( نافرماني كرديد و ) كفر ورزيديد ( زياني به خدا نمي‌رسانيد . چرا ) كه آنچه در آسمانها و زمين است از آن او است و بي‌نياز ( از عبادت بندگان و ) شايسته ستايش است .
توضيحات :
« إِيَّاكُمْ » : شما را . عطف بر ( الَّذِينَ ) است . « حَمِيداً » : ستودني . فعيل به معني مفعول يعني محمود است .
آيه 132
متن آيه :
وَلِلّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ وَكَفَى بِاللّهِ وَكِيلاً
ترجمه :
و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن خدا است ، و خدا براي نگهباني و نگهداري ( آنها ) كافي است .
توضيحات :
« وَكِيلاً » : متولّي . نگاهبان . يار و ياور .
آيه 133
متن آيه :
إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ أَيُّهَا النَّاسُ وَيَأْتِ بِآخَرِينَ وَكَانَ اللّهُ عَلَى ذَلِكَ قَدِيراً
