موقعیت فعلی: فهرست قرآن / سوره طور / تفسیر نور
آيه 1
متن آيه :
وَالطُّورِ
ترجمه :
سوگند به كوه طور ! ( كه موسي بالاي آن با خدا به گفتگو و مناجات پرداخته است ) .
توضيحات :
« الطُّورِ » : اسم خاص كوهي در سرزمين سينا است ! ( نگا : مؤمنون / 20 ، تين / 2 ) .
آيه 2
متن آيه :
وَكِتَابٍ مَّسْطُورٍ
ترجمه :
و قسم به كتاب نوشته شده ( آسماني ! كه براي رهنمود انسانها به كره زمين فرستاده شده است ) .
توضيحات :
« كِتَابٍ » : جنس كتاب مراد است و منظور همه كتابهاي آسماني است . قرآن . اين نظريه به دو دليل مقبول است : الف - قرآن ، چكيده و هماهنگ با مقاصد اصلي همه كتابهاي آسماني است ( نگا : بقره / 41 و 91 و 97 ، آل‌عمران / 3 و 50 ، مائده / 46 و 48 ) ب - در موارد ديگري خداوند به قرآن قسم ياد كرده است ( نگا : يس / 2 ، ص / 1 ، زخرف / 2 ، دخان / 2 ) . « مَسْطُورٍ » : نگارش يافته . نوشته شده . ( نگا : اسراء / 58 ، احزاب / 6 ) . لوح محفوظ . تورات ( نگا : اعراف / 145 ) .
آيه 3
متن آيه :
فِي رَقٍّ مَّنشُورٍ
ترجمه :
( كتابي كه نوشته شده است ) در صفحاتي و ( ميان جهانيان ) پخش گرديده است .
توضيحات :
« رَقٍّ » : صفحه . اسم جنس جمعي و مراد صفحات يا الواح است . « مَنشُورٍ » : پخش شده . گشوده و باز .
آيه 4
متن آيه :
وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ
ترجمه :
و قسم به خانه آبادان ( كعبه ! كه دائماً از زائران موج مي‌زند ) .
توضيحات :
« الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ » : كعبه مشرفه كه در مكه است . بيت‌المعمور كه در آسمان است و دائماً فرشتگان در آن گروه گروه به تقديس و تسبيح خدا مشغولند .
آيه 5
متن آيه :
وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ
ترجمه :
و سوگند به سقف برافراشته ( آسمان ) !
توضيحات :
« السَّقْفِ » : آسمان مراد است ( نگا : انبياء / 32 ) . « الْمَرْفُوعِ » : برافراشته . برپاداشته شده . آسمان با داشتن ستارگان فراوان آن چنان بالاي سر ما را پوشانده و زينت داده‌اند ، انگار بام كره زمين بوده و قسمت پائين آن سقف اين بناي آسمان ( نگا : نازعات / 27 و 28 ) . البته بخشي از آسمان ، جو اطراف زمين است كه قشر فشرده‌اي از هوا است كه همچون سقف محكمي اطراف كره زمين را فرا گرفته است و آن را در برابر سنگهاي سرگردان آسماني و اشعه زيانبار كيهاني به خوبي حفظ مي‌كند .
آيه 6
متن آيه :
وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ
ترجمه :
و سوگند به درياي سراپا آتش !
توضيحات :
« الْمَسْجُورِ » : برافروخته . لبريز از شعله و آتش ( نگا : تكوير / 6 ) . منفجر شده . مراد آب درياها در هنگامه وقوع قيامت است كه اتمهاي آبها منفجر مي‌گردد ( نگا : انفطار / 3 ) و مواد مذاب و گداخته‌هاي دروني زمين در آنها روان مي‌شود .
آيه 7
متن آيه :
إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ لَوَاقِعٌ
ترجمه :
كه قطعاً عذاب پروردگارت واقع مي‌شود ( و كفار را در آغوش خود مي‌كشد ) .
توضيحات :
« إِنَّ عَذَابَ . . . » : جواب قسمهاي متعدد پيشين است .
آيه 8
متن آيه :
مَا لَهُ مِن دَافِعٍ
ترجمه :
و هيچ كس و هيچ چيزي نمي‌تواند از وقوع آن جلوگيري كند .
توضيحات :
« دَافِعٍ » : دفع‌كننده . بازدارنده .
آيه 9
متن آيه :
يَوْمَ تَمُورُ السَّمَاء مَوْراً
ترجمه :
روزي ( اين عذاب الهي رخ مي‌دهد كه ) آسمان سخت به تكان و جنبش مي‌افتد و تند درهم مي‌لولد .
توضيحات :
« مَوْراً » : حركت و اضطراب . رفت و برگشت . موج زدن و چرخيدن . درهم لوليدن و حركت مارپيچي پيدا كردن .
آيه 10
متن آيه :
وَتَسِيرُ الْجِبَالُ سَيْراً
ترجمه :
و كوهها ( از جا كنده مي‌شوند و ) به شتاب روان مي‌گردند .
توضيحات :
« سَيْراً » : حركت كردن . روان شدن .
آيه 11
متن آيه :
فَوَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ
ترجمه :
آن روز ، واي به حال كساني كه ( حق را ) تكذيب كرده‌اند !
توضيحات :
« وَيْلٌ » : ( نگا : بقره . 79 ، ابراهيم / 2 ، مريم / 37 ) .
آيه 12
متن آيه :
الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ
ترجمه :
آنان كه سرگرم كارهاي باطل خويشند ( و پيوسته مشغول طعنه زدن به اسلام و قرآن و پيغمبرند ) .
توضيحات :
« خَوْضٍ » : فرو رفتن به كارهاي بيهوده و كودكانه ( نگا : توبه / 65 و 69 ، انعام / 68 و 91 ) .
آيه 13
متن آيه :
يَوْمَ يُدَعُّونَ إِلَى نَارِ جَهَنَّمَ دَعّاً
ترجمه :
روزي آنان را با زور به ميان آتش دوزخ مي‌اندازند .
توضيحات :
« يُدَعُّونَ » : با قهر و زور پرت مي‌گردند و انداخته مي‌شوند . « دَعّاً » : با خشونت فرو انداختن . به شدت پرت كردن و راندن ( نگا : ماعون / 2 ) . « يُدَعُّونَ إِلَي النَّارِ » : با خشونت به آتش انداخته مي‌شوند ( نگا : نمل / 90 ) . با خشونت به سوي آتش رانده مي‌شوند ( نگا : زمر / 71 ، مريم / 86 ) .
آيه 14
متن آيه :
هَذِهِ النَّارُ الَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ
ترجمه :
( در اين وقت فرشتگان بديشان مي‌گويند : ) اين همان آتشي است كه آن را دروغ مي‌پنداشتيد .
توضيحات :
« هذِهِ النَّارُ . . . » : ( نگا : سجده / 20 ، سبأ / 42 ) .
آيه 15
متن آيه :
أَفَسِحْرٌ هَذَا أَمْ أَنتُمْ لَا تُبْصِرُونَ
ترجمه :
آيا اين جادو است ؟ يا اين كه شما نمي‌بينيد ؟
توضيحات :
« أَفَسِحْرٌ هذا . . . » : كافران پيوسته كارهاي انبياء را سحر مي‌ناميدند ( نگا : مائده / 110 ، يونس / 76 ، هود / 7 ) . لذا روز قيامت به عنوان سرزنش هنگامي كه آتش را مي‌بينند و يا به درون آن انداخته مي‌شوند ، بديشان مي‌گويند : اين هم سحر و جادو است ! « أَمْ أَنتُمْ لا تُبْصِرُونَ » : اين بخش هم جنبه سرزنش دارد . كافران در دنيا مي‌گفتند : پيغمبران جادوگرند و بر چشمان ما پرده مي‌افكنند ، و . . . ( نگا : اعراف / 132 ) در قيامت بديشان گفته مي‌شود : آيا اين عذاب سحر است ؟ آيا پرده بر چشمان شما افكنده‌اند ؟
آيه 16
متن آيه :
اصْلَوْهَا فَاصْبِرُوا أَوْ لَا تَصْبِرُوا سَوَاء عَلَيْكُمْ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
ترجمه :
به آتش وارد شويد و بدان بسوزيد ، چه شكيبائي هم كنيد و چه بيتابي ، به حال شما تفاوتي نمي‌كند . چرا كه تنها برابر كارهائي كه خودتان كرده‌ايد كيفر داده مي‌شويد .
توضيحات :
« إِصْلَوْهَا » : داخل آتش شويد و بدان بسوزيد و حرارت آن را بچشيد ( نساء / 115 و 30 و 56 ، صافات / 163 ، ص 59 ) .
آيه 17
متن آيه :
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَعِيمٍ
ترجمه :
اما پرهيزگاران در ميان باغهاي بهشت و نعمتهاي فراوان جاي دارند .
توضيحات :
« جَنَّاتٍ وَ نَعِيمٍ » : تنوين اين واژه‌ها بيانگر كثرت و عظمت است .
آيه 18
متن آيه :
فَاكِهِينَ بِمَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ وَوَقَاهُمْ رَبُّهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ
ترجمه :
و در برابر چيرهائي كه خدا بديشان داده است شاد و خوشحالند ، و ( نعمت بزرگتر از اين ، اين كه ) خداي ايشان ، آنان را از عذاب دوزخ محفوظ و مصون داشته است .
توضيحات :
« فَاكِهِينَ » : افراد شاد و مسرور ( نگا : يس / 55 ، دخان / 27 ) .
آيه 19
متن آيه :
كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئاً بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
ترجمه :
به پاداش كارهائي كه كرده‌ايد بخوريد و بياشاميد ، نوش و گوارايتان باد !
توضيحات :
« هَنِيئاً » : گوارا و بي‌دردسر . مفعول مطلق يا صفت مصدر محذوفي است ( نگا : نساء / 4 ) .
آيه 20
متن آيه :
مُتَّكِئِينَ عَلَى سُرُرٍ مَّصْفُوفَةٍ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ
ترجمه :
اين در حالي است كه بر تختهاي رديف و كنار هم چيده تكيه زده‌اند ، و زنان سياه چشم و درشت چشم زيباي بهشتي را همسرشان نموده‌ايم ( و در كنارشان قرار داده‌ايم ) .
توضيحات :
« سُرُرٍ » : جمع سَرير ، تختها ( نگا : حجر / 47 ، صافات / 44 ) . « مَصْفُوفَةٍ » : رديف و كنار هم چيده شده . رده نهاده . « حُورٍ عِينٍ » : ( نگا : دخان / 54 ) . از اين آيه و آيات ديگر قرآن برمي‌آيد كه تختها گرداگرد مجلس بزم و مقابل يكديگر نهاده شده‌اند ، تا مجلس انس هر چه باشكوه‌تر باشد .
آيه 21
متن آيه :
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ
ترجمه :
كساني كه خودشان ايمان آورده‌اند و فرزندانشان از ايشان در ايمان آوردن پيروي كرده‌اند ، ( در بهشت ) فرزندانشان را بديشان ملحق مي‌گردانيم ( تا زادگان دلبند خود را در كنار خود ببينند و از انس با آنان لذت بيشتر ببرند ) بي‌آنكه ما اصلاً از عمل آن كسان چيزي بكاهيم ( و از اندوخته پدران و مادران چيزي برداريم و به فرزندانشان بدهيم ، و يا بدين وسيله بر حسنات فرزندان بيفزائيم و يا گناهانشان را از اين راه بزدائيم ) . چرا كه هر كس در گرو كارهائي است كه كرده است .
توضيحات :
« مَآ أَلَتْنَاهُمْ » : از كارهايشان نكاسته‌ايم . فعل مهموز الفاء أَلَتَ ، يَأْلِتُ ، بر وزن ضَرَبَ يَضْرِبُ ، با فعل اجوف يائي لاتَ ، يَليتُ ، در معني يكسان است ( نگا : حجرات / 14 ) . « مَآ أَلَتْنَا مِنْ عَمَلِهِمْ شَيْئاً » : از پاداش كارهاي پدران اصلاً چيزي نمي‌كاهيم . مراد اين است كه ترفيع منزلت فرزندان باعث تنزل مقام پدران نبوده ، و بلكه مراد اعطاء نعمت انس و تشكيل مجمع دلهاي عاشقان يزدان است . « رَهِينٌ » : گروگان .
آيه 22
متن آيه :
وَأَمْدَدْنَاهُم بِفَاكِهَةٍ وَلَحْمٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ
ترجمه :
پيوسته هر گونه ميوه‌اي و گوشتي را كه بخواهند در اختيارشان مي‌گذاريم .
توضيحات :
« أَمْدَدْنَاهُمْ » : ياريشان مي‌دهيم . بديشان مي‌دهيم ( نگا : مؤمنون / 55 ، نمل / 36 ) .
آيه 23
متن آيه :
يَتَنَازَعُونَ فِيهَا كَأْساً لَّا لَغْوٌ فِيهَا وَلَا تَأْثِيمٌ
ترجمه :
آنان در آنجا جامهاي ( شراب طهور ) را كه نه بيهوده‌گوئي و ياوه‌سرائي در آن است و نه با گناه همراه است ، از دست يكديگر مي‌گيرند ( و سر مي‌كشند و خوش مي‌شوند ) .
توضيحات :
« يَتَنَازَعُونَ » : مشتاقانه از دست يكديگر مي‌ربايند و مي‌گيرند . « لَغْوٌ » : ياوه‌سرائي . بيهوده‌گوئي . « تَأْثِيمٌ » : گناه‌ورزي . بزهكاري . يعني شراب آخرت ، نه موجب ياوه‌سرائي و پريشان گوئي مي‌شود ، و نه موجب گناه مي‌گردد ، و نه كار مستان به كتك و كتك‌كاري مي‌كشد .
آيه 24
متن آيه :
وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ غِلْمَانٌ لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَّكْنُونٌ
ترجمه :
پيوسته در گرداگرد آنان نوجوانان ايشان ( براي خدمتگزاريشان ) در چرخش و گردشند . انگار آنان ( در صفا و پاكي ) مرواريدهاي پنهان ( در صدف ) هستند .
توضيحات :
« غِلْمَانٌ » : جمع غُلام ، پسران نوجوان . مراد خدمتكاران و كارگزاران است . « لُؤْلُؤٌ » : مرواريد . « مَكْنُونٌ » : پنهان در صدف . مرواريد در درون صدف به قدري تازه و شفاف و زيبا است كه حد ندارد ( نگا : واقعه / 23 ) .
آيه 25
متن آيه :
وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءلُونَ
ترجمه :
پرسش‌كنان روي به همديگر مي‌كنند ( و هر يك از آنان از نعمتها و خوشيهاي بهشت و الطاف بيكران يزدان با ديگري سخن مي‌گويد ) .
توضيحات :
« أَقْبَلَ » : رو كرد . « يَتَسَآءَلُونَ » : از همديگر مي‌پرسند . مراد صحبت آنان از گذشته خود در دنيا ، و تعريف وضع خوش فعلي است .
آيه 26
متن آيه :
قَالُوا إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِي أَهْلِنَا مُشْفِقِينَ
ترجمه :
مي‌گويند : ما پيش از اين ( در دنيا ) در ميان خانواده و فرزندانمان بيمناك ( از خشم خدا و حساب و كتاب و جزا و سزاي قيامت ) بوديم .
توضيحات :
« فِي أَهْلِنَا » : در ميان اهل و خانواده خود . همراه با فرزندان و خانواده خود . « مُشْفِقِينَ » : جمع مُشْفِق ، ترسان و هراسان . بيمناك . مراد بيمناك از بازخواست الهي در پايان عمر ، و پي‌آمد اخروي است .
آيه 27
متن آيه :
فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ
ترجمه :
سرانجام خداوند در حق ما لطف و مرحمت فرمود ، و از عذاب سراپا شعله دوزخ ما را بدور داشت .
توضيحات :
« مَنَّ » : منت نهاد . منت بر دو قسم است : الف - مذموم ب - مقبول . قسمت اخير كه مراد آيه هم همين است ، به معني لطف و مرحمت و خوبي و نيكي است . « السَّمُومِ » : شعله آتش بدون دود ( نگا : المصحف الميسر ) . آتشي كه از سوراخهاي بدن بگذرد ( نگا : روح‌المعاني ) . باد گرم و سوزان ( نگا : مجمع البيان الحديث ، فرهنگ لغات قرآن قريب ) .
آيه 28
متن آيه :
إِنَّا كُنَّا مِن قَبْلُ نَدْعُوهُ إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِيمُ
ترجمه :
ما پيش از اين ( در جهان ، تنها ) او را به فرياد مي‌خوانديم و فقط وي را پرستش مي‌كرديم . واقعاً او نيكوكار و مهربان است .
توضيحات :
« نَدْعُوهُ » : بفريادش مي‌خوانديم . او را مي‌پرستيديم . « الْبَرُّ » : نيكوكار ( نگا : روح‌المعاني ) .
آيه 29
متن آيه :
فَذَكِّرْ فَمَا أَنتَ بِنِعْمَتِ رَبِّكَ بِكَاهِنٍ وَلَا مَجْنُونٍ
ترجمه :
( مردمان را به قرآن ) پند و اندرز بده ، تو در پرتو لطف و مرحمت پروردگارت نه غيبگوئي و نه ديوانه .
توضيحات :
« ذَكِّرْ » : پند بده . موعظه كن . « بِنِعْمَةِ » : در پرتو نعمت . به بركت مرحمت . « كَاهِنٍ » : غيبگو . كسي كه ادعاي علم غيب مي‌كند . كسي كه خبر از اسرار غيبي مي‌دهد و مدعي است كه با جنيان و پريان ارتباط دارد و اخبار غيبي را از ايشان مي‌گيرد .
آيه 30
متن آيه :
أَمْ يَقُولُونَ شَاعِرٌ نَّتَرَبَّصُ بِهِ رَيْبَ الْمَنُونِ
ترجمه :
آيا آنان مي‌گويند كه او شاعر است ( و بگذاريد تا زنده است اشعار خود را بسرايد و دل مردماني را بربايد ) و ما در انتظار مرگ او هستيم ( تا دفتر اشعار و طومار عمرش را درهم پيچد و ما را از دست او راحت سازد ) .
توضيحات :
« شَاعِرٌ » : چامه‌سرا . خبر مبتداي محذوف است و تقدير چنين است : هُوَ شَاعِرٌ . « نَتَرَبَّصُ » : انتظار مي‌كشيم . منتظر هستيم . « رَيْبَ » : شك و گمان . مشكوك . در اينجا مراد نزول و تغييرات است . « الْمَنُونِ » : مرگ . از نظر لغوي ، به معني قطع كننده است . مرگ هم رشته عمر را قطع مي‌كند . « رَيْبَ الْمَنُونِ » : گمان مرگ . مرگ مشكوك . با توجه به معني اخير ، اضافه صفت به موصوف خود است . يعني مرگي كه وقت فرا رسيدنش مورد گمان است و معلوم نيست .
آيه 31
متن آيه :
قُلْ تَرَبَّصُوا فَإِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُتَرَبِّصِينَ
ترجمه :
بگو : شما در انتظار ( پندارهاي خامتان ) باشيد ، و من هم با شما در انتظار ( عاقبت نيك خود و سرانجام بد شما ) هستم .
توضيحات :
« الْمُتَرَبِّصِينَ » : انتظار كشندگان .
آيه 32
متن آيه :
أَمْ تَأْمُرُهُمْ أَحْلَامُهُم بِهَذَا أَمْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ
ترجمه :
آيا خردهايشان ايشان را به اين ( سخنان متناقض ) دستور مي‌دهد ؟ يا اين كه اصلاً مردمان طغيانگر و سركشي هستند ( و سرپيچي از فرمان حق ، سرشت و خصيصه آنان شده است ؟ ) .
توضيحات :
« أحْلام » : جمع حِلْم ، خردها و عقلها . « هذا » : اين سخنان متناقض . يعني گاهي پيغمبر را شاعر ، گاهي مجنون ، زماني كاهن ، و غيره مي‌نامند . در صورتي كه كاهن و شاعر ، خردمند هستند ، و مجنون ، ديوانه و بي‌خرد است .
آيه 33
متن آيه :
أَمْ يَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَل لَّا يُؤْمِنُونَ
ترجمه :
آيا مي‌گويند : ( محمد خودش قرآن را از پيش خود ساخته است و ) آن را فراهم آورده است ؟ ! بلكه ايشان اصلاً ايمان ندارند .
توضيحات :
« تَقَوَّلَهُ » : آن را از پيش خود ساخته است و به دروغ به خدا نسبت داده است ( نگا : حاقه / 44 ) .
آيه 34
متن آيه :
فَلْيَأْتُوا بِحَدِيثٍ مِّثْلِهِ إِن كَانُوا صَادِقِينَ
ترجمه :
اگر راست مي‌گويند ( كه محمد خودش قرآن را از پيش خود ساخته است ) سخني همچون آن را بياورند و ارائه دهند .
توضيحات :
« فَلْيَأْتُوا بِحَدِيثٍ مِّثْلِهِ . . . » : ( نگا : بقره / 23 ، يونس / 38 ، هود / 13 ، اسراء / 88 ) .
آيه 35
متن آيه :
أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ
ترجمه :
آيا ايشان ( همين جوري از عدم سر بر آورده‌اند و ) بدون هيچ گونه خالقي آفريده شده‌اند ؟ و يا اين كه ( خودشان خويشتن را آفريده‌اند و ) خودشان آفريدگارند ؟
توضيحات :
« مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ » : بدون هيچ چيزي و هيچ آفريدگاري . يعني بدون علت به وجود آمده‌اند . « أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ » : يعني خودشان آفريدگار ، و علت خويشتن هستند .
آيه 36
متن آيه :
أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بَل لَّا يُوقِنُونَ
ترجمه :
يا اين كه آنان آسمانها و زمين را آفريده‌اند ؟ ! بلكه ايشان طالب يقين نيستند .
توضيحات :
« لا يُوقِنُونَ » : به يقين و باور نرسيده‌اند و هنوز سرگشته‌اند . جويا و خواستار يقين نيستند و در پي ايمان به وحدانيت خدا نمي‌باشند .
آيه 37
متن آيه :
أَمْ عِندَهُمْ خَزَائِنُ رَبِّكَ أَمْ هُمُ الْمُصَيْطِرُونَ
ترجمه :
آيا گنجينه‌هاي پروردگارت نزد ايشان و در اختيار آنان است ( تا هر گونه كه بخواهند قضاوت كنند و نبوت را به اين بدهند و به آن ندهند ؟ ) يا اين كه ايشان ( بر همه چيز جهان ) سيطره دارند ( و ارباب و فرمانده كل كائنات هستند ؟ ) .
توضيحات :
« الْمُصَيْطِرُونَ » : جمع مُصَيْطِر ، مسلط و توانا . غالب و چيره . مُصَيْطِر و مُسَيْطِر يكي است ( نگا : غاشيه / 22 ) . علت تبديل ( س ) به ( ص ) به سبب حرف استعلاء ( ط ) است .
آيه 38
متن آيه :
أَمْ لَهُمْ سُلَّمٌ يَسْتَمِعُونَ فِيهِ فَلْيَأْتِ مُسْتَمِعُهُم بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ
ترجمه :
آيا نردباني دارند و بالاي آن ( مي‌روند و در آسمانها ، به عالم ملكوت ) گوش فرا مي‌دارند ( و اسرار وحي را مي‌شنوند ؟ ) . گوش فرا دهنده ايشان دليل روشني بياورد و ارائه دهد ( و اين ادعاي خود را ثابت كند ) .
توضيحات :
« سُلَّمٌ » : نردبان . « سُلْطَانٍ مُّبِينٍ » : دليل و برهان روشن . دليل و برهان بيانگر .
آيه 39
متن آيه :
أَمْ لَهُ الْبَنَاتُ وَلَكُمُ الْبَنُونَ
ترجمه :
آيا دختران ، سهم خدايند ، و پسران ، سهم شما ؟ !
توضيحات :
« لَهُ الْبَنَاتُ » : دختر و پسر از نظر ارزش انساني با هم تفاوتي ندارند ، و تعبير آيه ، در حقيقت از قبيل استدلال به عقيده باطل طرف مخالف بر ضد خود او است . و آن اين كه عربها به شدت از دختر بيزار بودند ، و با وجود اين زادگان خدا را دختر مي‌دانستند ( نگا : نحل / 57 ، زخرف / 17 ، صافات / 149 ) .
آيه 40
متن آيه :
أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْراً فَهُم مِّن مَّغْرَمٍ مُّثْقَلُونَ
ترجمه :
يا اين كه تو از آنان اجر و پاداشي ( در مقابل ابلاغ رسالت خود بديشان ) ميخواهي ، و همچون بار گراني بر دوش آنان سنگيني مي‌كند ؟
توضيحات :
« مَغْرَمٍ » : غرامت . زيان . تاوان . خسارت ( نگا : توبه / 98 ) . مصدر ميمي است . « مُثْقَلُونَ » : سنگين باران . بار گرانان . از مصدر ( إثقال ) به معني تحميل مشقت و بار گران است .
آيه 41
متن آيه :
أَمْ عِندَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ
ترجمه :
يا اين كه نزد ايشان ، علم غيبيّات و اسرار نهان ( جهان و ملكوت يزدان ) است و از روي آن ( براي مردم هر چه بخواهند ) مي‌نويسند ؟
توضيحات :
« أَمْ عِندَهُمُ الْغَيْبُ ؟ » : آيا آنان غيب مي‌دانند ؟ آيا دانش اسرار نهان و علم غيب در پيش آنان است ؟
آيه 42
متن آيه :
أَمْ يُرِيدُونَ كَيْداً فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ
ترجمه :
يا اين كه مي‌خواهند نيرنگ بزنند ( و طرحهاي شيطاني بريزند و حيله‌گري كنند ، تا پيغمبر را از ميان بردارند ، يا با آئين او مقابله كنند . بايد بدانند كه ) كفار به حيلت خود گرفتار مي‌آيند ( و توطئه‌هاي ايشان سرانجام بر ضد خودشان تمام مي‌شود و جملگي ايشان محكوم نقشه‌هاي الهي هستند ) .
توضيحات :
« كَيْداً » : نيرنگ . حيله‌گري . توطئه . نقشه سوء ( نگا : آل‌عمران / 54 ) . « الْمَكِيدُونَ » : گرفتاران نيرنگ . شكست خوردگان توطئه ( نگا : فاطر / 43 ، انفال / 30 ) .
آيه 43
متن آيه :
أَمْ لَهُمْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ
ترجمه :
يا اين كه ( آنان خيال مي‌كنند كه ) معبودي ( و حامي و ياوري ) جز خدا دارند ؟ خدا پاك و منزه از چيزهائي است كه انبازش مي‌دانند و مي‌خوانند .
توضيحات :
« أَمْ لَهُمْ إِلهٌ . . . » : ( نگا : حجر / 96 ) .
آيه 44
متن آيه :
وَإِن يَرَوْا كِسْفاً مِّنَ السَّمَاءِ سَاقِطاً يَقُولُوا سَحَابٌ مَّرْكُومٌ
ترجمه :
اگر بنگرند كه قطعه‌اي از آسمان فرو مي‌افتد ، مي‌گويند : ابر متراكمي است .
توضيحات :
« كِسْفاً » : پاره . تكه . قطعه . « مَرْكُومٌ » : متراكم . « إِن يَرَوْا كِسْفاً » : مراد اين است كه مشركان و منكران لجوج ، آن چنان در عناد و دشمني با پيغمبر و اسلام ، پافشاري مي‌كنند كه اگر عذابي را كه تمسخركنان از پيغمبر خواسته بودند ( نگا : اسراء / 92 ) با چشم سر نزول آن را بالاي سر خود ببينند ، قبول نمي‌كنند و چيز ديگري قلمداد مي‌نمايند ( نگا : حجر / 14 و 15 ، احقاف / 24 ) .
آيه 45
متن آيه :
فَذَرْهُمْ حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي فِيهِ يُصْعَقُونَ
ترجمه :
پس ايشان را به حال خود واگذار ، تا برسند به روزي كه در آن هلاك مي‌گردند .
توضيحات :
« يُصْعَقُونَ » : نابود گردانده مي‌شوند . هلاك مي‌گردند . مراد فرا رسيدن مرگ ايشان در جنگ يا به هنگام اجل است . از مصدر إصعاق به معني إهلاك است .
آيه 46
متن آيه :
يَوْمَ لَا يُغْنِي عَنْهُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئاً وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ
ترجمه :
آن روزي كه نيرنگها و توطئه‌هايشان سودي به حالشان نخواهد داشت ، و ( از هيچ سوئي ) مدد و ياري نمي‌شوند .
توضيحات :
« كَيْدُهُمْ » : نيرنگ ايشان . نقشه‌هاي سوء و توطئه‌هاي كثيفشان . حيله‌گريهايشان .
آيه 47
متن آيه :
وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَاباً دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ
ترجمه :
براي ستمگران عذابي پيش از آن ( عذاب سرمدي و ابدي ، در همين جهان ) هست ، ولي بيشتر ايشان متوجه نمي‌گردند و نمي‌فهمند .
توضيحات :
« دُونَ ذلِكَ » : قبل از آن ، علاوه از آن . يعني قبل از عذاب آخرت ، عذاب ديگري در همين جهان دارند ، و يا گذشته از عذاب دنيوي ، عذاب اخروي هم دارند .
آيه 48
متن آيه :
وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ
ترجمه :
برابر فرمان پروردگارت ، صبر و شكيبائي پيش گير ( و با استقامت و شجاعت ، پيام آسماني را به گوش انسانها برسان و مترس ) كه تو زير نظر ما و تحت حفاظت و رعايت ما هستي . وقتي كه ( سحرگاهان از خواب ) بلند مي‌شوي ، به تسبيح و تقديس و شكر و سپاس پروردگارت بپرداز .
توضيحات :
« لِحُكْمِ رَبِّكَ » : برابر فرمان پروردگارت . در راه ابلاغ فرمان پروردگارت . بر قوانين و مقررات پروردگارت پايدار باش . « بِأَعْيُنِنَا » : زير نظر ما . تحت مراقبت و محافظت ما . « حِينَ تَقُومُ » : وقتي كه سحرگاهان برميخيزي . وقتي كه از جا ، و از مكاني ، و از مجلسي برميخيزي . چرا كه پيغمبر به هنگام برخاستن از هر جائي ، مي‌فرمود : سُبْحانَكَ اللّهُمَّ وَ بِحَمْدِكَ ، أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ ، أَسْتَغْفِرُكَ وَ أَتُوبُ إِلَيْكَ ( نگا : المراغي ، نمونه ) .
آيه 49
متن آيه :
وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ
ترجمه :
و در پاره‌اي از شب ، و در وقت ناپديد شدن ستارگان ( به سبب نور خورشيد به هنگام طلوع فجر ) شكر و سپاس و تسبيح و تقديس خداي را بجاي آور .
توضيحات :
« مِنَ الَّيْلِ » : در شب . در پاره‌اي از شب . مراد وقت اداي نماز مغرب و عشاء يا نماز تهجد است . « إِدْبَارَ » : پشت كردن . مراد ناپديد شدن ستارگان است به سبب نور خورشيد . اشاره به وقت نماز صبح است .
|
[پنجشنبه 1395-03-06] [ 07:54:00 ب.ظ ]
|
