منازل و مراحل قيامت را شرح دهيد؟
پاسخ :

مسأله “معاد روز قيامت” يكي از اصول دين مسلمانان است كه براي اثبات آن، (از ادله عقلي و نقلي) (كتاب و حديث) استفاده شده است. اما در مورد چگونگي و جزئيات آن و همچنين منازل و مراحل آن تنها مي‏توان از آيات و روايات بهره جست.
با استفاده از اين دو منبع ارزشمند به طور اختصار به برخي از منازل و مراحل اشاره مي‏كنيم.
اولين مرحله قيامت كه پس از گذراندن عالم برزخ حاصل مي‏شود هنگامي است كه آدمي از قبر بيرون مي‏آيد و به اصطلاح، محشور مي‏شود و اين ساعت يكي از آن سه ساعتي است كه سخت‏ترين ساعات و وحشتناكترين آنها بر فرزندان آدم است.(1)
ابن مسعود مي‏گويد: امام علي‏عليه السلام فرمود: “در قيامت پنجاه موقف (ايستگاه) وجود دارد كه هر كدام هزاران سال طول مي‏كشد. اولين موقف، بيرون آمدن از قبر است و در آن مرحله انسان‏ها با بدن برهنه با حال گرسنگي و تشنگي، نگه داشته مي‏شوند، اگر ايمان به خدا، پيامبرصلي الله عليه وآله و آنچه پيامبر آورده است داشته باشند به مرحله بعد راه خواهند يافت.(2)
البته درباره اين مرحله، آيات و روايات فراوان ديگري نيز وجود دارد.(3)
موقف و منزل دوّم قيامت، موقف ميزان و سنجيدن اعمال است. در آياتي از قرآن در اين باره مي‏خوانيم: “پس محشر حقاً روز سنجيدن اعمال است. پس آنان كه در آن ميزان حق، وزين و نيكو كار بودند البته رستگار خوهند بود و آنان كه در آن ميزان سبك وزن بودند (يعني بي‏ايمان و بد عملند) كساني هستند كه چون به آيات و رسل خدا ستم كرده‏اند در حقيقت بر خود زيان رسانيده‏اند.(4)
سوّم از مواقف قيامت منزلگاه حساب است. خداوند در اين باره مي‏فرمايد: “اقترب للناس حسابهم و هم في غفلة معرضون"(5) روز حساب مردم بسيار نزديك شد و مردم سخت غافلند (و از ياد قيامت و مهياي حساب شدن) اعراض مي‏كنند.
و اما اموري كه در اين مرحله از آن‏ها سؤال مي‏شود و به حساب آنها رسيدگي مي‏شود فراوان است كه در آيات و روايات به آنها اشاره شده است.
شيخ صدوق از ائمه‏عليهم السلام و ايشان از حضرت رسول اكرم‏صلي الله عليه وآله روايت كرده‏اند كه آن حضرت فرمود: “بنده روز قيامت قدم از قدم بر نمي‏دارد تا اينكه از چهار چيز سؤال شود: از عمر كه در چه راهي آن را تمام كرده است و از جواني كه در چه راهي صرف كرده و به پيري رسانده است و از مالش كه از چه راهي كسب كرده و در چه راهي خرج كرده است. و همچنين از محبّت اهل بيت‏عليهم السلام.(6)
يكي ديگر از منازل آخرت، منزلي است كه در آن نامه‏هاي اعمال توزيع مي‏شود، نامه عده‏اي به دست راستشان و نامه عده ديگر به دست چپشان داده مي‏شود و خداوند در تفاوت اين دو نوع نامه دادن چنين مي‏فرمايد: “فاما من اوتي كتابه بيمينه فسوف يُحاسب حساباً يسيراً” پس هر كس را در آن روز، نامه اعمال به دست راست دهند آن كس (خوشا بر احوالش كه) حسابش بسيار آسان كنند و او به سوي كسان و خويشان خود (در بهشت) مسرور و شادمان خواهد رفت و اما آن‏كه نامه اعمالش از پشت سر (به دست چپ) بدهند (بدا به حالش كه) او بر هلاك خود آه و فرياد بسيار كند و به آتش سوزان دوزخ در افتد.(7)
از امام صادق‏عليه السلام روايت شده كه فرمود: چون روز قيامت شود به هر كس نامه او را بدهند و گويند: بخوان، پس حق تعالي به ياد او مي‏آورد آنچه انجام داده است از نگاه كردن و سخن گفتن و قدم برداشتن و غير اينها به نحوي كه گويا الان انجام داده است، پس مي‏گويد واي بر من چه مي‏شود اين نامه را كه ترك نكرده است صغيره را و نه كبيره را، مگر آنكه همه آنها را حساب كرده است.(8)
يكي ديگر از منازل و حشتناك آخرت، صراط است. با استفاده از روايات، صراط پلي است كه بر روي جهنم قرار دارد و تا كسي از آن عبور نكند وارد بهشت نمي‏شود و البته اين عبور و گذشتن نسبت به شأن و مقام عبور كننده متفاوت است برخي بسيار آهسته و كند و برخي سريع و تند همچون برق خواهند گذشت.
و در نهايت پس از گذشتن از اين منزل‏ها مردم به دو دسته تقسيم مي‏شوند آنها كه داراي ايمان وعمل صالح هستند وارد آخرين منزل قيامت يعني بهشت مي‏شوند و آنها كه فاقد ايمان و عمل صاحل هستند به دوزخ افكنده مي‏شوند. خداوند همه ما را از شرور محافظت فرمايد.
منابع جهت مطالعه بيشتر:
1- مرتضي مطهري، معاد.
2- شيخ عباس قمي، منازل الاخره.
3- جعفر سبحاني، منشور عقايد اماميه.
4- محمد حسين طهراني، معادشناسي.
پي نوشت ها:
1) علامه مجلسي، بحارالانوار، ج 7، ص 14روايت 18 و 19.
2) همان مدرك، ص 117.
3) ر.ك: ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج 17، ص 117.
4) قرآن كريم، سوره اعراف: 8 و 9.
5) انبياء: 1.
6) علامه مجلسي، بحارالانوار، ج 7، ص 258، ح 1.
7) انشقاق: 7-11.
8) علامه مجلسي، بحارالانوار، ج 7، ص 314، ح 9.

موضوعات: منازل و مراحل قيامت را شرح دهيد؟  لینک ثابت