موقعیت فعلی: فهرست قرآن / سوره شعراء / تفسیر نور / آیات 151 - 200 شعراء
آيه 151
متن آيه :
وَلَا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ
ترجمه :
و از فرمان اسراف كنندگان فرمانبرداري مكنيد .
توضيحات :
« أَمْرَ » : فرمان . مراد دستور و فرمان سران و رهبران ستمكار و بزهكار است .
آيه 152
متن آيه :
الَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَلَا يُصْلِحُونَ
ترجمه :
آن كساني كه در زمين تباهي مي‌نمايند و اصلاح نمي‌كنند .
توضيحات :
. . .
آيه 153
متن آيه :
قَالُوا إِنَّمَا أَنتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ
ترجمه :
( قوم ثمود به صالح پاسخ دادند و ) گفتند : تو از زمره جادوشدگان و ديوانگان هستي و بس . ( اين است كه چنين پريشان‌گوئي و ياوه‌سرائي مي‌كني ) .
توضيحات :
« الْمُسَحَّرِينَ » : جادوشدگان . عقل از دست دادگان و ديوانگان ( نگا : اسراء / 47 ) .
آيه 154
متن آيه :
مَا أَنتَ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا فَأْتِ بِآيَةٍ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ
ترجمه :
تو انساني همچون خود ما بيش نيستي ، ( آخر چگونه گمان مي‌بري كه پيغمبر شده‌اي ؟ ) اگر از زمره راستگوياني ، معجزه‌اي را به ما بنما .
توضيحات :
« ءَايَةً » : معجزه . نشانه .
آيه 155
متن آيه :
قَالَ هَذِهِ نَاقَةٌ لَّهَا شِرْبٌ وَلَكُمْ شِرْبُ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ
ترجمه :
( هنگامي كه خدا شتر ماده‌اي را معجزه‌آسا براي صالح پديدار كرد ، صالح بديشان ) گفت : اين شتري است ( كه خدا آن را معجزه شما نموده است ) . يك روز سهم آب متعلّق به آن و روز جداگانه ديگري سهم آب متعلّق به شما است .
توضيحات :
« نَاقَةٌ » : ( نگا : اعراف / 73 و 77 ، هود / 64 ، اسراء / 59 ، قمر / 27 ) . « شِرْبٌ » : سهم آب . نصيب و بهره‌اي از آب . اين شتر ، يك شتر عادي نبوده و گويا از ويژگيهاي آن يكي اين بوده است كه يك روز آب آبادي را به خود اختصاص مي‌داد و مي‌نوشيد !
آيه 156
متن آيه :
وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَظِيمٍ
ترجمه :
كمترين آزاري به آن نرسانيد كه اگر چنين كنيد عذاب روز بزرگ ، شما را فرو خواهد گرفت .
توضيحات :
« يَوْمٍ عَظيمٍ » : روز بزرگ . مراد عذاب بزرگ است كه در روز معيّن و مقدّر رخ مي‌دهد . نسبت دادن عظيم به روز ، به جاي نسبت آن به عذاب براي مبالغه است . چرا كه عظمت روز ، به علّت عظمت بلا و مصيبت وارده است .
آيه 157
متن آيه :
فَعَقَرُوهَا فَأَصْبَحُوا نَادِمِينَ
ترجمه :
ولي آنان شتر را ( با تير ) كشتند و ( عذاب خدا را در چند قدمي خود ديدند و از كرده خود ) پشيمان شدند .
توضيحات :
« عَقَرُوهَا » : شتر را كشتند ( نگا : اعراف / 77 ، هود / 65 ) .
آيه 158
متن آيه :
فَأَخَذَهُمُ الْعَذَابُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
ترجمه :
عذاب ايشان را فرو گرفت ( و پشيماني بديشان سودي نبخشيد ) . مسلّماً در اين ( سرگذشتِ پايمردي پيغمبران و مؤمنان ، و سرنوشت كافران و ظالمان ) درس عبرتي ( براي مردمان ، و همچنين نشانه‌اي از قدرت خداوند جهان در ياري دينداران و نابودي بي‌دينان و گردنكشان تاريخ ) است . و اكثر ( قوم ثمود هم ايمان نياوردند و همچون قوم عاد ) ايشان ( نيز از زمره ) مؤمنان نشدند .
توضيحات :
« إِنَّ فِي ذلِكَ . . . » : ( نگا : شعراء / 139 ) .
آيه 159
متن آيه :
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
ترجمه :
بي‌گمان پروردگار تو چيره ( بر گردنكشان و ) مهربان ( در حق مؤمنان ) است .
توضيحات :
. . .
آيه 160
متن آيه :
كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ الْمُرْسَلِينَ
ترجمه :
قوم لوط پيغمبران را دروغگو ناميدند ( و از ايشان پيروي نكردند ) .
توضيحات :
. . .
آيه 161
متن آيه :
إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ
ترجمه :
آن زمان كه برادرشان لوط بديشان گفت : هان ! پرهيزگاري كنيد .
توضيحات :
« أَلا تَتَّقُونَ » : ( نگا : شعراء / 106 ) .
آيه 162
متن آيه :
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
ترجمه :
بي‌گمان من پيغمبر اميني براي شما هستم .
توضيحات :
. . .
آيه 163
متن آيه :
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ
ترجمه :
از خدا بترسيد و از من اطاعت كنيد .
توضيحات :
. . .
آيه 164
متن آيه :
وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ
ترجمه :
در برابر اين ( دعوت آسماني ) مزدي از شما نمي‌خواهم . اجر و پاداش من جز بر پروردگار جهانيان نيست .
توضيحات :
« إِنْ أَجْرِيَ . . . » : ( نگا : شعراء / 109 ) .
آيه 165
متن آيه :
أَتَأْتُونَ الذُّكْرَانَ مِنَ الْعَالَمِينَ
ترجمه :
آيا در ميان جهانيان ، به سراغ جنس ذكور مي‌رويد ( و با ايشان به جاي زنان آميزش مي‌نمائيد ؟ ) .
توضيحات :
« الذُّكْرَانَ » : جمع ذَكَر ، نرها ، مراد مردان است ( نگا : شوري / 50 ) . « مِنَ الْعَالَمِينَ » : در ميان زنان و مردان ، به سراغ مردان مي‌رويد و همجنسگرائي مي‌كنيد . در ميان مردمان جهان ، تنها شما اين انحراف را پيش گرفته و به چنين كار پست و ننگيني آلوده‌ايد .
آيه 166
متن آيه :
وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُم بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ عَادُونَ
ترجمه :
و همسراني را كه پروردگارتان برايتان آفريده است رها مي‌سازيد . بلكه اصلاً شما قومي هستيد كه ( با ارتكاب همه معاصي ، در ظلم به خود و جامعه ) از حدّ مي‌گذريد ( و مرزي ميان خوب و بد به رسميّت نمي‌شناسيد ) .
توضيحات :
« تَذَرُونَ » : رها مي‌سازيد . ترك مي‌كنيد ( نگا : بقره / 278 ) . « عَادُونَ » : متجاوزين . از حدود و مقرّرات خدا درگذرندگان ( نگا : بقره / 173 و 190 ) .
آيه 167
متن آيه :
قَالُوا لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَا لُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمُخْرَجِينَ
ترجمه :
گفتند : اي لوط ! اگر ( از اين سخنان ) دست نكشي ، از زمره تبعيد شدگان ( از شهر و ديار ما ) خواهي بود .
توضيحات :
« الْمُخْرَجِينَ » : اخراج شدگان . تبعيد شدگان .
آيه 168
متن آيه :
قَالَ إِنِّي لِعَمَلِكُم مِّنَ الْقَالِينَ
ترجمه :
( لوط بديشان پاسخ داد و ) گفت : من از كار شما نفرت دارم ( و زشت و ناپسندش مي‌دانم ) .
توضيحات :
« الْقَالِينَ » : جمع قالي ، دشمن دارندگان . بيزاران ، كينه به دل دارندگان .
آيه 169
متن آيه :
رَبِّ نَجِّنِي وَأَهْلِي مِمَّا يَعْمَلُونَ
ترجمه :
پروردگارا ! مرا و اهل و عيال و پيروان مرا از ( عذابي كه سزاوار ) كارهاي ايشان ( است ) به دور و محفوظ دار !
توضيحات :
« أَهْلِي » : مراد از اهل ، افراد مؤمن خانواده و همه پيروان است . « مِمَّا يَعْمَلُونَ » : از آنچه انجام مي‌دهند . مراد نجات از بلا و عذاب درهم كوبنده‌اي است كه زشتكاريها و گناهان ايشان به دنبال دارد .
آيه 170
متن آيه :
فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِينَ
ترجمه :
ما او را و جملگي خاندان و پيروان او را ( از عذاب و بلاي نابودكننده ناشي از كردار بزهكاران ) رهائي بخشيديم .
توضيحات :
« أَجْمَعِين » : جملگي . تأكيد است .
آيه 171
متن آيه :
إِلَّا عَجُوزاً فِي الْغَابِرِينَ
ترجمه :
مگر پيرزني را كه ( همسر او بود ، و به سبب همكاري با بزهكاران ) از هلاك شدگان گرديد .
توضيحات :
« عَجُوزاً » : پيرزني . مراد همسر لوط است ( نگا : تحريم / 10 ) . « الْغَابِرِينَ » : هالكين . نابود شوندگان ( نگا : اعراف / 83 ) . باقيماندگان . « فِي الْغَابِرِينَ » : از زمره هلاك شوندگان . از جمله باقيماندگان در عذاب به همراه كافران و فاجران .
آيه 172
متن آيه :
ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ
ترجمه :
سپس ما ديگران را نابود كرديم ( و جملگي اهل شهر را با شهر زير و رو نموده و درهم كوبيديم ) .
توضيحات :
« الآخَرِينَ » : ديگران . مراد ساكنان شهر است كه لوط و مؤمنان از ميانشان گريخته و به بيرون شهر رفته بودند .
آيه 173
متن آيه :
وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَراً فَسَاء مَطَرُ الْمُنذَرِينَ
ترجمه :
و بر سرشان باران ( سنگ ) را بارانديم امّا چه باران بدي كه اين گروه تهديد شدگان را فرو گرفت ! ( باراني كه سخت شهر و ديارشان را ويران و نابود كرد ) .
توضيحات :
« أَمْطَرْنَا » : بارانديم . مراد سنگباران است ( نگا : هود / 82 ) . « الْمُنذَرِينَ » : بيم داده شدگان . تهديد شدگان . مراد قوم لوط است كه توسّط لوط تهديد به عذاب الهي شده بودند .
آيه 174
متن آيه :
إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
ترجمه :
در اين ( ماجراي قوم لوط ) درس عبرتي ( براي هوشياران ) است ، و بيشتر آن قوم ايمان نياوردند ( و سزاي خود را ديدند ) .
توضيحات :
. . .
آيه 175
متن آيه :
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
ترجمه :
قطعاً پروردگار تو چيره ( بر نابودي بزهكاران و جبّاران تاريخ ) و مهربان ( در حق مؤمنان ) است .
توضيحات :
. . .
آيه 176
متن آيه :
كَذَّبَ أَصْحَابُ الْأَيْكَةِ الْمُرْسَلِينَ
ترجمه :
ساكنان اَيْكَه پيغمبران را دروغگو ناميدند ( و از ايشان پيروي نكردند ) .
توضيحات :
« أَصْحَابُ الأيْكَةِ » : ( نگا : حجر / 78 ) .
آيه 177
متن آيه :
إِذْ قَالَ لَهُمْ شُعَيْبٌ أَلَا تَتَّقُونَ
ترجمه :
هنگامي كه شعيب بديشان گفت : هان ! پرهيزگاري كنيد .
توضيحات :
« أَلا تَتَّقُونَ » : ( نگا : شعراء / 106 ) .
آيه 178
متن آيه :
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
ترجمه :
مسلّماً من براي شما پيغمبر اميني هستم .
توضيحات :
. . .
آيه 179
متن آيه :
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ
ترجمه :
از خدا بترسيد و از من پيروي كنيد .
توضيحات :
. . .
آيه 180
متن آيه :
وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ
ترجمه :
من در برابر دعوت خود هيچ گونه پاداشي از شما نمي‌خواهم و پاداش من جز بر پروردگار جهانيان نيست .
توضيحات :
. . .
آيه 181
متن آيه :
أَوْفُوا الْكَيْلَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُخْسِرِينَ
ترجمه :
پيمانه را به تمام و كمال بپردازيد ، و از زمره كم‌دهندگان ( جنس به مردم و كاهندگان اموال ايشان ) نباشيد .
توضيحات :
« أَوْفُوا الْكَيْلَ » : ( نگا : انعام / 152 ) . « الْمُخْسِرِينَ » : كم دهندگان ، كاهندگان ( نگا : الرحمن / 9 ، مطفّفين / 3 ) .
آيه 182
متن آيه :
وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ
ترجمه :
و با ترازوي درست ( اشياء و اجناس را ) بكشيد .
توضيحات :
« زِنُوا » : وزن كنيد . بكشيد . « الْقِسْطَاسِ » : ترازو . « الْمُسْتَقِيمِ » : صحيح و درست .
آيه 183
متن آيه :
وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ
ترجمه :
و اشياء مردم را نكاهيد ( و حقوق ايشان را ضايع نكنيد ) و در زمين تباهي نورزيد .
توضيحات :
« لا تَبْخَسُوا » : نكاهيد ( نگا : اعراف / 85 ، هود / 85 ) . « لا تَعْثَوْا » فساد نكنيد ( نگا : بقره / 60 ) .
آيه 184
متن آيه :
وَاتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ
ترجمه :
و بپرهيزيد از ( عذاب ) كسي كه شما و نسلهاي گذشته را آفريده است .
توضيحات :
« الْجِبِلَّةَ » : جماعت و گروه . مراد دسته‌ها و نسلهاي قوي و مقتدر است ( نگا : يس / 62 ) .
آيه 185
متن آيه :
قَالُوا إِنَّمَا أَنتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ
ترجمه :
گفتند : تو قطعاً از جمله جادوشدگان و ديوانگاني .
توضيحات :
« الْمُسَحَّرِينَ » : ( نگا : شعراء / 153 ) .
آيه 186
متن آيه :
وَمَا أَنتَ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا وَإِن نَّظُنُّكَ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ
ترجمه :
تو انساني جز ما نيستي و ما مسلّماً تو را از زمره دروغگويان مي‌دانيم .
توضيحات :
« إِنْ » : حتماً . مسلّماً . مخفّف از مثقّله است . بعضي هم حرف ( إِنْ ) را نافيه و لام ( لَمِن ) را به معني ( إِلاّ ) مي‌دانند .
آيه 187
متن آيه :
فَأَسْقِطْ عَلَيْنَا كِسَفاً مِّنَ السَّمَاءِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ
ترجمه :
اگر راست مي‌گوئي ( كه پيغمبري ) تكّه‌هائي از آسمان بر سر ما فرو ريز .
توضيحات :
« كِسَفاً » : جمع كِسْفَة ، قطعات . تكّه‌ها ( نگا : اسراء / 92 ) .
آيه 188
متن آيه :
قَالَ رَبِّي أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ
ترجمه :
( شعيب بديشان ) گفت : پروردگار من آگاه‌تر ( از هر كسي ) از كارهائي است كه شما مي‌كنيد ( و معاصي و گناهاني كه مي‌ورزيد . مطمئنّاً عذاب درخور گناهتان را در وقت مقدّر به شما مي‌رساند ) .
توضيحات :
« رَبِّي أَعْلَمُ . . . » : اين سخن بر نهايت تفويض و توكّل شعيب ، و غايت تهديد ايشان دلالت دارد .
آيه 189
متن آيه :
فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
ترجمه :
او را تكذيب كردند و در نتيجه عذاب روزِ ابر ايشان را فرو گرفت ( و آتش سوزان آنان را سوزاند ) . واقعاً عذاب روز بزرگي بود .
توضيحات :
« الظُّلَّةِ » : ابر سايه‌گستر ( نگا : اعراف / 171 ) . گويا از شدّت گرما به زير ابر بزرگي پناهنده شده بودند و ابر بر آنان باران آتش باراند و ايشان را به بدترين وجه سوزاند . « عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ » : ( نگا : شعراء / 135 و 156 ) .
آيه 190
متن آيه :
إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
ترجمه :
همانا در اين ( سرگذشت نيز ) درس عبرتي است ( براي عاقلان ) و بيشتر ايشان ( هم ) ايمان نياوردند ( و جزاي خود را ديدند ) .
توضيحات :
. . .
آيه 191
متن آيه :
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
ترجمه :
بي‌گمان پروردگارت چيره و مهربان است .
توضيحات :
. . .
آيه 192
متن آيه :
وَإِنَّهُ لَتَنزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ
ترجمه :
اين ( قرآن ) فرو فرستاده پروردگار جهانيان است ( و همه سرگذشتهاي مذكور در آن راست ، و احكام آن تا روز قيامت برجا و واجب‌الاجرا است ) .
توضيحات :
« إِنَّهُ » : همانا قرآن . « تَنزِيلُ » : مصدر است و به معني اسم مفعول است ، يعني مُنَزَّل و فرو فرستاده ( نگا : انعام / 114 ) .
آيه 193
متن آيه :
نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ
ترجمه :
جبرئيل آن را فرو آورده است .
توضيحات :
« الرُّوحُ الأمِينُ » : لقب جبريل ( ع ) است .
آيه 194
متن آيه :
عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ
ترجمه :
بر قلب تو ، تا از زمره بيم دهندگان باشي .
توضيحات :
« قَلْب » : مراد روح پيغمبر است كه پايگاه نزول معجزه بزرگ و جاويدان قرآن است .
آيه 195
متن آيه :
بِلِسَانٍ عَرَبِيٍّ مُّبِينٍ
ترجمه :
با زبان عربي روشن و آشكاري است .
توضيحات :
« بِلِسَانٍ » : جار و مجرور متعلّق به فعل ( نَزَل ) است . « مُبِينٍ » : واضح و روشن ( نگا : يوسف / 1 ) .
آيه 196
متن آيه :
وَإِنَّهُ لَفِي زُبُرِ الْأَوَّلِينَ
ترجمه :
( وصف ) اين قرآن در كتابهاي پيشينيان ( از قبيل تورات و انجيل ) موجود است .
توضيحات :
« زُبُر » : جمع زَبُور . كتابها ( نگا : آل‌عمران / 184 ، نحل / 44 ) . « إِنَّهُ لَفِي زُبُرِ الأوَّلِينَ » : بيشتر فضائل و عقائد و مواعظ و قصص قرآن و صفات پيغمبر ، در كتابهاي پيغمبران پيشين موجود بوده است ( نگا : بقره / 89 ، طه / 133 ، اعلي / 18 و 19 ) . اين فرموده ، به اعتبار اغلب است .
آيه 197
متن آيه :
أَوَلَمْ يَكُن لَّهُمْ آيَةً أَن يَعْلَمَهُ عُلَمَاء بَنِي إِسْرَائِيلَ
ترجمه :
آيا همين نشانه براي ( ايمان آوردن ) ايشان كافي نيست كه علماي بني‌اسرائيل ( به خوبي ) از آن آگاهند ؟ !
توضيحات :
« ءَايَةً » : نشانه . دليل و برهان بر صدق رسول . « أَن يَعْلَمَهُ . . . » : مراد علم و آگاهي بني‌اسرائيل از دلائل حقّانيّت قرآن و صدق دعوت است ( نگا : بقره / 146 ، رعد / 43 ) .
آيه 198
متن آيه :
وَلَوْ نَزَّلْنَاهُ عَلَى بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ
ترجمه :
اگر قرآن را بر يكي از غير عربها نازل مي‌كرديم .
توضيحات :
« بَعْضِ » : يكي . فردي . « الأعْجَمِينَ » : غير عربها . مفرد آن أَعْجَم ، يعني كسي كه سخنش براي عربها نامفهوم باشد . عربها به غير عربها ، عجم مي‌گويند .
آيه 199
متن آيه :
فَقَرَأَهُ عَلَيْهِم مَّا كَانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ
ترجمه :
و او قرآن را براي آنان مي‌خواند ( به گونه كاملاً رسا و گويا و صحيح و زيبا ) به آن ايمان نمي‌آوردند .
توضيحات :
« مَا كَانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ » : مراد اين است كه قرآن چه رسد به اين كه توسّط پيغمبري از خودشان آمده است ، اگر توسّط فردي غير عرب هم به دستشان مي‌رسيد و اعجاز آن را بيش از پيش هم مي‌ديدند و به فرض مي‌دانستند كه چنين كلامي ساخته چنين فردي نمي‌تواند باشد ، باز هم ايمان نمي‌آوردند .
آيه 200
متن آيه :
كَذَلِكَ سَلَكْنَاهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ
ترجمه :
ما اين گونه قرآن را ( با بياني گويا و رسا ، و به شيوه ساده و آسان ، توسّط فردي از خودشان ) به دلهاي بزهكاران وارد مي‌گردانيم ( و فصاحت و بلاغت و اعجاز آن را بديشان مي‌فهمانيم . امّا . . . ) .
توضيحات :
« سَلَكْنَاهُ » : آن را داخل و وارد مي‌گردانيم ( نگا : حجر / 12 ) .
|
[سه شنبه 1395-02-28] [ 02:52:00 ب.ظ ]
|