آداب و روش كسب حلال
منابع مقاله:
کتاب : تفسير حكيم جلد هشتم
نوشته : حضرت آیت الله حسین انصاریان
كسى كه مىخواهد وارد كسب شود، و دست به خريد و فروش بزند، لازم است اول مسائل مربوط به كسب و دستورات دينى و احكام حق را در اين زمينه بداند كه به حرام مبتلا نشود، در اين زمينه به پارهاى از احاديث راجع به آداب كسب عنايت كنيد:
پيامبر اسلام فرموده رعايت چهار مسئله موجب پاكى كسب و تجارت است:
الف: به هنگام خريدن جنس از ديگران، آن را كم ارزش جلوه ندهد و براى كالا عيب نشمارد.
ب- وقتى جنس را مىفروشد بيش از اندازه از آن تعريف و تمجيد نكند.
ج- جنس را همان طور كه هست معرفى نمايد و طرف خود را فريب ندهد و او را به خسارت نيندازد.
د- به هنگام معامله و خريد و فروش از سوگند بپرهيزد.
اميرمؤمنان بارها در ميان بازار و در برابر بازاريان فرياد زد:
«الفقه ثم المتجر»
اى اهل كسب اول يادگرفتن مسائل و آداب كسب و كار سپس وارد تجارت شدن، و مكرر در بازارها گردش كرده مىفرمود: كسى كه وظايف و آداب خريد و فروش را نمىداند در بازارها ننشيند و به تجارت و كسب اقدام نكند و ضمن سفارش به فروشندگان اجناس مىفرمود:
1- با مشتريان سهلگير باشيد نه سختگير.
2- نسبت به خريداران نرمى كنيد و سبب نزديك شدن و رغبت آنان گرديد نه اين كه در آنان ناراحتى و نفرت ايجاد كنيد.
3- به حوصله و بردبارى خود را زينت دهيد.
4- از سوگند بپرهيزيد.
5- كاملًا مراقب باشيد كه به دروغ آلوده نگرديد.
6- در داد و ستد هيچ گونه تجاوز و ستم روا مداريد.
7- تا مىتوانيد به كسانى كه مورد ستم و تجاوز ديگران قرار گرفتهاند مهربانى كنيد و تا مىتوانيد در معامله با طبقات ضعيفتر مدارا نمائيد.
8- مبادا به ربا نزديك شويد.
9- متاع را به اندازه دهيد و حق مردم را به واسطه كمفروشى از بين نبريد.
10- با رعايت نكردن شرايط كسب و تجارت صحيح سبب فساد در روى زمين نگرديد و ضمناً مىفرمود: تاجر بايد به اندازه حق خود بگيرد و حق ديگران را نيز تمام و كامل بدهد و گرنه فاجر و بدكار مىباشد، و بدكار نيز به نتايج زشت كارىهاى خود گرفتار و مبتلا خواهد شد.
حضرت صادق (ع) كسى را كه به قصد تجارت عازم سفرى بوده است به اين كلمات نصيحت فرمود:
1- بر تو باد كه زبانت راستگو باشد.
2- عيبى را كه در متاعت هست پنهان مكن.
3- كسى را مغبون مكن «به ويژه آن كه به تو اعتماد كرده است» كه حلال نيست.
4- راضى مشو براى ديگران، مگر همان طور كه ميل دارى ديگران آنگونه با تو معامله و رفتار كنند.
5- حق بگير و حق بده.
6- كمتر از آنچه بايد بدهى تحويل نده و در خريد و فروش تقلب و دوروئى مكن.
7- از سوگند دورى كن و آگاه باش كه تاجر راستگو جزء بندگان صالح و شايسته خداست. «1»
|
[شنبه 1395-01-14] [ 03:39:00 ب.ظ ]
|